‘Kürtçe yasal düzenlemeyle anayasal güvenceye kavuşturulmalı'

img

AMED - Kürtlerin baskılara karşı kültürlerini, edebiyat ve kilamlarını yaşatmak için yaşamsallaştırması gerektiğini dile getiren MED-DER yöneticisi Halil İbrahim Taş, “Kürtçe seçmeli dersle geçiştirilemez. Eğitim dili olmalı ve statüye kavuşturulmalıdır” dedi. 

2000 yılından beri her yıl 21 Şubat Dünya Anadil Günü olarak kutlanıyor. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) her yıl tehlike altındaki diller atlasını paylaşıyor. UNESCO’nun paylaştığı verilere göre; çocuklar tarafından anadil olarak konuşulmayan dillerin "kesinlikle tehdit altında" olduğu belirtiliyor. Kürt dili baskı ve yasaklamalardan dolayı de bu kategoride yer alıyor. Dil bilimciler, Kürtçenin eğitim dili olarak kabul edilmemesi, Meclis başta olmak üzere kamusal alanda konuşulmasının yasaklanması nedeniyle büyük bir tehdit altında olduğu belirtiyor. 
 
Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırma Derneği (MED-DER) Yöneticisi İbrahim Halil Taş, Kürtçenin resmi dil olması gerektiğini vurguladı. 
 
21 ŞUBAT’IN KÜRTLER İÇİN ÖNEMİ 
 
Kürt halkının dilinin de boyunduruk altında olduğunu ve bu anlamda 21 Şubat’ın Kürt halkı için büyük bir önem taşıdığını ifade eden Taş, Kürt dilinin geleceği için devletin herhangi bir adım atmadığını ve çalışma yapılmadığına dikkati çekti. Taş, cumhuriyetin ilanıyla birlikte Kürtçe ile birlikte birçok dilin yok sayılmaya başlandığını belirterek, “Kürt toplumunun dili yasaklı ve vahşi bir asimilasyona maruz kalıyor. Kültürleri ve dilleri yok olmakla karşı karşıya. Cumhuriyet kurulduğunda anadoluda onlarca dil konuşuluyordu ama şuan bunların hepsi yok oldu. O dillerden sadece Kürtçe kaldı. Kürtçe sözlü edebiyatı güçlüydü. Kürtler dilleri ve edebiyatları için devletin uyguladığı bu politikalara karşı mücadele etti ve ayakta kalmayı başardı” dedi. 
 
‘ÇOK ÇALIŞMALIYIZ’
 
Kürt halkının özgürlük mücadelesi, yok olmanın eşiğinde olan Kürt dilini de ayakta tuttuğunu belirten Taş, “Bugün Kürt dili Kurmancî ve Kirmanckî olmak üzere 2 lehçede yoğunlukla konuşuluyor. Kurmancî de küçükte olsa adımlar atılmış. Bu aşamada devlete sorarsan her şey serbest ama öyle bir şey yok. Yapılanlarla söylenenler birbirine uymuyor. Celadet Elî Bedirxan ve arkadaşlarının Latin Alfabesini Hawar Dergisi’nde kullanmasından sonra Kürtler arasında Kürtçe yazı dili olarak yayıldı ve kullanıldı. Bundan sonra Kürtçenin önü açıldı. Ama yetmez tabi ki de, bizlerin bu konuda çok daha fazla mücadele etmemiz gerekir. Dilimiz ve kültürümüz daha ileriye taşıyabilmeliyiz. Bu konuda da yenilikçi birçok çalışma, proje gerekiyor” diye belirtti. 
 
‘KÜRTÇE RESMİ DİL OLMALIDIR’
 
Konuşulmayan dilin tehlike altında olduğunu ifade eden Taş, “Bizlerin, çocuklarımızın, gençlerimizin Kürtçe konuşması gerekiyor. UNESCO’nun bir tespitine göre; bir ailede çocuklar tarafından konuşulmayan dil tehlike altındadır. Kürtçe de bu durumdadır. Bu konuda devlete gerekli baskıları yapılması gerekiyor. Çünkü dilin evlerden, dernek ve sivil kuruluşların dışına çıkıp sokaklara, pazarlara ulaşması gerekiyor. Dilin bir statüsü olmalı o da yasal düzenlemelerle anayasada garanti altına alınmalıdır. Kürt dili resmi dil olmalıdır” diye konuştu. 
 
‘SEÇMELİ DERSLE GEÇİŞTİRİLEMEZ’
 
İktidarın anadilin yasak olmadığı ve bu alanda çalışmalar yapıldığına dair ortaya atılan iddialara ilişkin ise Taş, “Aileler okullarda Kürtçe dili seçimi yaptıklarında onlarca sorunla karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu yaklaşımdan da görüyoruz ki; samimi değiller. Devletin, Kürtlerin dili ve kültürüne karşı olan duruşu ortadadır. Türkiye’de Cumhuriyetin ilanından bu yana nüfusun 3’te 1’i Kürtlerden oluşuyor. Bu halkın dili resmiyette yok, sadece 2 seçmeli dersle geçiştirilmeye çalışıyor. Bunlar kabul edilebilir gibi değil. Kürtçenin eğitim dili olması ve statü verilmesi için yasal düzenlemeler yapılmalıdır” diye konuştu. 
 
‘HERKES SORUMLULUK ALMALI’
 
Kürtlere de anadilin gelişmesi ve kaybolmaması için sorumluluk düştüğünü kaydeden Taş, “Bu anlamda asimilasyona karşı mücadele edip dilimize sahip çıkmalıyız. Kültürümüz ve dilimiz sadece 21 Şubat’ta değil her zaman aklımızda ve yaşamınızda olmalı. Kendimizi kültürümüzü, sözlü edebiyatımızı, şarkılarımızı ve söylemlerimizle yaşamsallaştırmalıyız. Dil toplumun sorunudur. Toplumda yaşayan herkesin sorumluluk alması gerekir. Kürtçe, Kürtlerin sorunudur” dedi.   

Diğer başlıklar

30/07/2025
14:57 Özel: Meclis Başkanı talebimizi kabul etti, komisyonda yer alacağız
14:39 Dedeoğulları katliamında yaşamını yitirenler anıldı
14:00 Türk-İş'in yoksulluk sınırı: 86 bin lira
13:55 7 ayda 4 bin 426 yangın: 50 bin hektar alan küle döndü
13:51 Hunergeha Welat'tan yeni eser: Derwêş ve Edûlê
13:28 Güney Kore'de aşırı sıcaklardan 13 ölüm
12:28 Bakan Tunç: Meclis'in aldığı kararlara teknik destek vereceğiz
12:18 Tsunami dalgaları Rusya, Japonya ve ABD kıyılarına ulaştı
11:58 Süveyda'da BM konvoyuna saldırı: 1 yaralı
11:45 Fırat Bayrak’ın taziyesine kitlesel ziyaret
11:18 Hastanede klimalar çalıştırılmıyor, hastalar mağdur
11:17 Kayyımın 223 işçiyi çıkartmasına tepki
10:21 TÜİK'e göre gerçek işsizlik yüzde 32,9'a yükseldi
10:08 Adana'da 22 emekçi 9 yıldır işe iadeyi bekliyor
09:48 Sigaraya zam üstüne zam
09:18 Hesendîn’den çağrı: Doğamıza sahip çıkalım
09:16 Kavurucu sıcaklarda inşaatta çalışıyorlar
09:04 PSAKD Genel Başkanı: Aleviler sürecin asli unsurudur
09:03 Tetwan’da kayyım ve AKP’nin bıraktığı tahribat gideriliyor
09:02 Hak ve hukuk örgütleri: Süreç yüzyıllık bir fırsat, yasal güvence olmalı
09:01 Protestan Kilisesi Papazı Peker: Birlik sağlanırsa hükümet adım atar
DADEN Eşbaşkanı Sabahat İnal Acar: Kürdistan'ın ilacı birliktir
09:00 Nihat Kazanhan'ın annesi: Adalet olmazsa barış da olmaz
09:00 30 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
08:12 Rusya'da 8.8 büyüklüğünde deprem, Japonya'da tsunami
08:03 Riha mahallelerinde halk buluşmaları
29/07/2025
23:50 İsrail, Siweyda kırsalındaki geçiş hükümeti güçlerini bombaladı
22:59 İstanbul'da bir fabrikada yangın çıktı
22:33 Dirbêsiyê’deki yangında 2 kişi yaşamını yitirdi
22:16 Eskişehir'de Romanlarla halk buluşması
22:11 Şirnex'ta kadın atölyesi: Kadın özgür olmadan toplum özgür olamaz
21:58 Trump'tan Ukrayna ile anlaşması için Rusya'ya 10 gün süre
21:24 Xebat Andok: Aydın, yazar ve gazeteciler sürece sahip çıkmalı
20:56 Şirnex'ta ağaç kesimine karşı imza kampanyası başlatıldı
20:18 Türkiye ile Kazakistan arasında 20 anlaşma imzalandı
19:31 Mizak mahalle sakinleri madene karşı direnişini sürdürüyor
19:11 Britanya: İsrail ateşkesi kabul etmezse Filistin'i tanıyacağız
19:06 Kum ocağında operatörün cansız bedenine ulaşıldı
19:02 Barrack: QSD’nin çabaları Suriye için hayati önemde
18:59 Berkin Elvan'ı katleden Dalgalı’ya verilen ceza onandı
18:25 Artuklu Belediyesi su ve temizlik sorunları için seferber oldu
17:15 Ağaç kesimlerine suç duyurusu
16:59 MHP, komisyona 'Kardeşlik ve Dayanışma Komisyonu' adını verdi
16:59 Neslihan Şedal: Toplumsal çöküşü durduracak iradeye sahibiz
16:55 Şirnex'teki orman kıyımı: Emsal karar verilsin
16:30 Wan kayyımından işçi kıyımı
16:18 Irak Başbakanı’ndan Türkiye’ye: Askerlerinizi çekin
16:08 Amed Barosu’ndan şiddet uygulayan polisler hakkında suç duyurusu
16:06 İran'da 1 haftada 20 tutsak idam edildi
16:04 Cizîr yasağında kadınların bedeninin teşhir edilmesine takipsizlik
15:44 Îdir’de kadınlar süreci tartıştı
15:43 Süveyda'dan 'ambargoyu kaldırın, suçluları yargılayın' çağrısı
15:21 Hasta tutsak Hatice Onaran için bakanlığa mektup
15:17 Gar Katliamı davasında beraat kararının onanmasına tepki
15:09 İHİK'in cezaevi karnesi: 21 bin 642 ihlal başvurusuna karşı 153 ziyaret
14:52 Özel: Nitelikli çoğunluk olursa CHP komisyonda yer alır
14:48 Asrın Hukuk Bürosu: Aktaş'a dair yanlı ve yanlış haberlerle süreç hedefleniyor
14:42 Berivan Demir'in taziyesine kitlesel ziyaret
13:41 Bakan Yumaklı: Bursa'daki yangın devam ediyor
13:31 Çatalca'da kum ocağında göçük
12:44 Gazeteciler İsrail Konsolosluğu önünde: Filistinli meslektaşlarımıza ses veriyoruz
12:01 'Üst araması' dayatmasıyla tedavi hakkı engelleniyor
11:38 Tahliye engellerine karşı 4 kuruma başvuru
11:17 Amed Barosu: Toplumsal barışı tehdit eden paylaşımlara itibar edilmemeli
11:03 Adana’da erkek şiddeti: 2 kadın katledildi
10:57 Meriwan Cezaevi’nde tutsaklara baskı arttı
10:44 Çocuklar ve yetişkinler için Kürtçe kurslar başlıyor
10:43 Kayyım döneminde usulsüzlük ve yolsuzluk: 25 kişiye ceza
10:21 Kimlik kontrolünün nedenini soran gence polis şiddeti
10:10 33 kurşunun üzerinden 82 yıl geçti: Devlet halktan özür dilemeli
10:04 Görüntüler HepsiJET işçilerini haklı çıkardı
09:59 Kazada yaralanan itfaiyeci yaşamını yitirdi
09:47 İkbal Eren: Sevdiklerimizin mezarlarını ve faillerin yargılanmasını istiyoruz
09:34 7 yaşındaki çocuğu öldüren polis yargılanmayacak: Başka seçeneği yoktu
09:32 ‘PKK yeni bir oluşumla devam ederse katılır mısın’ sorusuyla tahliyesi ertelendi
09:20 Gazeteci Abayay'sız 33 yıl: Ardılları hakikat arayışını sürdürüyor
09:17 Mêrdîn’de bunaltıcı sıcaklarda halk susuz bırakıldı
09:13 Şırnak İl Sağlık Müdürlüğü’nde skandal ağ!
09:07 Jakob Migenda: Öcalan'ın özgürlüğü halkların özgürleşmesinin işaretidir
09:02 Demokratik Birlik İnisiyatifi'ni güçlendirme çağrısı
09:00 29 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
08:38 Cizîr'de bekçilerle tartışan gençlere gözaltı
08:32 İBB soruşturmasında 25 kişi hakkında gözaltı kararı
28/07/2025
23:18 Siweyda’da abluka ve katliamlara karşı halk alanlarda
23:10 Amed’de şüpheli kadın ölümü
22:48 Licê’deki yangın helikopter eksikliğinden yayıldı
22:39 Bin 800 halk buluşması gerçekleştirildi: 27 Şubat çağrısı fırsattır
21:14 Bursa'daki yangın soruşturmasında 1 kişi tutuklandı
20:42 Licê’de yangın
20:40 Şirnex’ta operasyona çıkan asker hayatını kaybetti
20:35 Abdullah Öcalan: Tüm kesimlerin sürece katılımı hayati bir ihtiyaçtır
19:57 Mersin'de 24 saate 3 kadın katledildi: Yasta değil isyandayız
19:51 Abdullah Öcalan ve İmralı’daki tutsaklar aileleriyle görüştü
18:54 Erxenî’deki yangın kontrol altına alındı
17:53 CHP'den 'komisyon' açıklaması: Elbette gireceğiz
17:34 Riha'daki sıcaklığa dair paylaşım yapan kişi serbest bırakıldı
17:33 Erxenî ilçesindeki yangın sürüyor
17:02 Serekanîyê'de asker işkencesi
16:32 Ekrem İmamoğlu’nun yüksek lisans diploması iptal edildi
16:27 Fis Ovası'nda yangın
16:25 Uluslararası Af Örgütü: Suriye’de 8 Alevi kadın ve çocuk kaçırıldı
15:51 Yangın söndürmeye giderken kaza yaptılar: 1'i ağır 3 yaralı
15:46 Hesendîn’de eylem: Kürdistan’da eko soykırım uygulanıyor
15:45 İzmir'in 2 bölgesinde yangın
15:41 Qers'te kadın buluşması: Mücadelemiz kazancımızı belirleyecek
15:15 Orman yangınları Meclis gündeminde
15:05 Şirnex'te orman kıyımına karşı kampanya başlatılacak
14:52 Roboskî Katliamı anması: Yüzleşme olmadan barış sağlanamaz
14:26 Sanatçılardan 8 başlıklı süreç önerisi
14:18 KESK'liler bakanlık önünde: En düşük maaş yoksulluk sınırının üzerine çıkarılsın
14:04 Çaya zam
13:39 Tutuklu Kıskaç için çağrı: Ayrımcılığa maruz kalıyor, sağlık durumu ciddi
13:17 Yazar Nasır Hemeti’ye 4 yıl 8 ay hapis
12:37 DAİŞ kiliseye saldırdı: 43 ölü, 15 yaralı
12:14 Suriye’de parlamentonun üçte birini Şara belirleyecek
10:43 DFG 3 gazeteciyi andı: Özgür Basın şehitleri onurumuzdur
10:37 Hanehalkının enflasyon beklentisi yüzde 54,5'e yükseldi
10:20 Irak'ta kadın partisi kuruldu
10:09 100 kadından mektup: Öcalan ile görüşmek istiyoruz
10:01 Gülistan Kılıç Koçyiğit: Yangınların sorumlusu AKP’dir
09:57 DEDAŞ'ın ihmalkarlığı 6 ineği öldürdü
09:36 Orman yangınları: 21 kişi tutuklandı
09:31 Rahip Kavak: Kiliseler de sürece dahil edilmeli
09:20 Vasi olmak isterken kendisine vasi tayin edildi, hayatı felç oldu
09:11 Özerk Yönetim ve Şam görüşmesi neden ertelendi?
09:10 Ulusal Birlik Konferansı’na katılanlar: Birlikle kazanabiliriz
09:08 Düzce T Tipi Cezaevi'nde 2 tutsağın infazı yakıldı
09:08 'Gözlem kurulları çözüm umudunu hedef alıyor'
09:06 Munzur Festivali'nde ortak görüş: Talana karşı ortak mücadele
09:00 28 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
08:27 Arxavûn Türkü Festivali sona erdi
27/07/2025
22:35 Amed ve Dîlok'ta halk buluşmaları
22:05 Munzur Festivali sona erdi
21:53 Adana'da uyuşturucu ve fuhşa karşı yürüyüş
19:54 Eren Keskin: Savaşanlar barış istiyorsa barışın zamanı gelmiştir
18:43 Abdullah Öcalan'la görüşmek isteyen gençlerin temasları sona erdi
18:20 'Öcalan'ın rolünü oynayabilmesi için fiziki özgürlüğü sağlanmalı'
18:00 Öğrencilerden Bakan Tekin'e istifa çağrısı
17:34 DEM Parti gözaltına kaybedilen Faik Candan'ı andı
17:20 Haber-Sen: Promosyon mağduriyeti giderilmeli
17:07 31 yılın ardından memleketinde coşkuyla karşılandı
17:03 Bolu Cezaevi önünden seslendiler: Hukuksuzluğa son
16:53 ‘Dilimizi tüm gücümüzle savunacağız’
16:32 Bakırhan: Amed'in özgürlük, İstanbul'un adalet talebi aynıdır
16:08 ‘Yerel yönetimlerin yangınlara müdahalesinde yetkisi artırılmalı’
15:41 DBP Eş Genel Başkanları Veysi Aktaş’ı ziyaret etti
15:31 Qoser'de elektrik ve su kesinlerine karşı ses yükseltme çağrısı
15:25 Munzur Festivali’nde ekolojik tahribat ve mücadele yöntemleri tartışıldı
15:04 Amed Ekoloji Meclisi: Birkleyn'i tehdit eden çalışmayı derhal durdurun
15:04 İsrail'den Lübnan’a saldırı: 2 ölü
14:35 İSKİ barajların doluluk oranını açıkladı