QENDÎL - Endamê Awazê Çiya Delîl Demhat ê ku bi awazên xwe jiyana "çiya" digihîne civakê, got: "Ferdbûn dide windakirin, divê em di hunerê de komunalîteyê esas bigirin." Demhat, da zanîn ku ew dixwazin bi beşdariya Abdullah Ocalan pîrozbahiyeke mezin li dar bixin û got, "Ew roj ne dûr in."
"Çiya", di nav Kurdan de ne tenê cihekî erdnîgarî ye, di heman demê de sembola azadî, berxwedan û ahengdariya bi xwezayê re ye. Di şerên dîrokî û li dijî zextên dewletan de, stargeh û qada parastinê ye. Ji her tiştî bêtir, cihêkî pîroz e. Ji ber vê yekê, di motîfên Kurdî de wekî temaya bingehîn tê bikaranîn.
Koma gerîla ya bi navê Awazê Çiya jî, bi navê xwe ve vê yekê dihewîne. Me ev nav, di sala 2008’an de zêdetir hat bihîst. Dema ku xebatên komê hatin bihîstin, ezberên gelek aliyan hatin xerakirin. PKK'iyên ku tenê bi têkoşîna çekdarî ve dihatin naskirin, bêtir bi çalakiyên xwe yên hunerî ve ketin rojevê.
BERHEMÊN WAN BANDOREKE MEZIN ÇÊKIR
Kesên ku di neçareseriya pirsgirêka Kurd de israr dikirin, wan tenê bi kincên li ser wan ve didarizandin û ew wekî "PKK'iyên ku divê bên tunekirin" dinirxandin. Hin alî jî bi stranên komeke ku qet navê wê nizanibûn û agahiyek wan li ser wan tunebû, kêfxweş bûn û xemgîn bûn.
Lêbelê wan bi stranên xwe yên bi temaya jiyana çiya, azadî û xweza û bi ji nû ve şîrovekirina awazên hin herêman, di nav Kurdan de bandoreke mezin çêkirin. Bi tevlihevkirina hêmanên kevneşopî û modern, wan nefeseke nû anîn nava muzîka Kurdî.
5 ALBÛM Û BI DEHAN STRAN
Bi hêza ku ji kevneşopiya Koma Mîzgîn girtine, ji sala 2006’an ve 5 albûm derxistin. "Botan", "Destana Me" û "Dara Jiyanê" albûmên wan ên herî naskirî ne. Di vê pêvajoyê de bi dehan stranên nû gihandin gel, di heman demê de gelek stran ji nû ve şîrove kirin. Hemû xebatên wan di platformên muzîkê û medyaya dijîtal de dengekî xurt da.
5 ENDAMÊN XWE WINDA KIRIN
Di bombardimanên di pêvajoya şer de, wan herî kêm 5 endamên xwe winda kirin. Herî dawî di 6’ê Çileyê de endamê wan ê bi navê Agir Serîhildan (Aram Merdanî) jiyana xwe ji dest da. Niha herî kêm bi 20 endaman ve xebatên xwe yên çand û hunerê didomînin.
DIXWAZIN PÊŞENGIYA CIVAKEKE DEMOKRATÎK BIKIN
Endamên komê yên ku di pêvajoya şer de bûn "awazên çiya", dixwazin di pêşerojê de bi serketina Pêvajoya Aştî û Civaka Demokratîk re bibin pêşengê avakirina civakeke demokratîk.
Bi boneya daxuyaniya PKK'ê ya ku ragihand gerîlayên HPG û YJA-Star di çarçoveya biryarên Kongreya 12’an de dest bi vekişîna “Qadên Parastinê yên Medyayê” kirine, me derfet dît ku em li ser xebatên endamên komê biaxivin.
Delîl Demhat yek ji wan kesên ku bi salan e di nava komê de cih digire. Demhat ê ku di komê de bikaranîna gelek enstrumanan dizane, bawer e ku bi serketina pêvajoyê re her kesê qezenc bike û rê li ber çalakiyên çand û hunerê jî vebe.
Demhat anî ziman ku ew wekî kom dixwazin bi beşdariya Abdullah Ocalan li Amedê pîrozbahî û konsereke mezin çêbikin û got, ew roj jî ne dûr in.
'AZADÎ BI BERXWEDANÊ VE TÊ BIDESTXISTIN'
Demhat got: “Em ne destpêk in” û destnîşan kir ku ew ji kevneşopiya kom û hunermendên wekî Koma Berxwedan mane, hêz digirin. Demhat bal kişand ser girîngiya ku Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan dide xebatên çand û hunerê û got, ji ber mijar û naverokê stranên wan di nava gel de eleqe dîtine û gel xwedî lê derketiye.
Demhat rave kir ku li cihekî ku pevçûn lê hebe, şer û xebatên çandê bi awayekî paralel didomin û wiha pê de çû: "Her çend şer wêraniyê çêbike jî, tiştên ku ava dike jî hene. Azadî tenê bi berxwedanê ve tê bidestxistin. Mirov ne evîndarê şer in. Lêbelê ji bo ku pêşerojeke azad ava bikin, mecbûr dimînin şer bikin."
DI ŞERT Û MERCÊN PÊVÇÛNAN DE ÇALAKIYÊN HUNERÎ
Demhat, destnîşan kir ku hin hêzên li Rojhilata Navîn ji bo şer derxînin û pevçûnên di navbera gelan de kûrtir bikin, hewl didin û ev tiş got: “Tiştekî wiha ye; tu bi tenê azadî û hebûna xwe bi şer dikarî bi dest bixî an jî îspat bikî.”
Demhat ê ku me jê xebatên hunerî yên di şert û mercên pevçûnan de pirsî, wiha rave kir: “Di şert û mercên şer de xebatên hunerî zehmet e. Li çiyayan tiştekî wisa jî heye; dema tu hilkişî cihekî nêzî ezman, zehmet e, lêbelê dema tu digihîje lûtkeyê, tu bedewiya wê jî dibînî. Ji ber vê yekê hem zehmetî û hem jî bedewiya wê heye. Bi vî awayî tu dikarî zêdetir wateyê bidî ya bedew. Tu dibînî ku jiyan ne tiştekî ew qas erzan e. Tevî van zehmetiyan tu dikarî gelek tiştan bi dest bixî. Tu jiyaneke nû, çandeke nû bi dest dixî. Li vir mesele ew e ku şer ji ber çi tê kirin. Nexwe li her derê rewşeke şer heye.”
Demhat, destnîşan kir ku Kurd bi salan hatine înkarkirin û xwestine ku wan di bin nîrê yên din de bihêlin û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Bi Rêber Apo re ev rewş guherî. Kurd êdî ji bo nasnameya xwe, hebûna xwe û ji bo xwe bi rê ve bibin têdikoşin. Ji bo jiyaneke azad têdikoşe. Huner jî li gorî vê yekê şikil digire û xebatên wê tê kirin. 24 saetan dron li ser serê me digerin. Tevî vê yekê jî me xebatên xwe yên çandî domandin û me berhem afirandin. Lêbelê em nikarin wekî ku em dixwazin bi cih bîbib. Ji ber vê yekê xebatên me carînan pêk nayên, bi leza ku em dixwazin çênabin. Carinan em dixwazin hin tiştan bikin, lê ev rewş (pevçûn) destûrê nade.”
REXNEYÊN LI DIJÎ AWAZÊ ÇIYA
Derheqê rexneyên li dijî Awazê Çiya me ji Demhat pirsî, wî ev tiş got: "Em ji rexneyan re vekirî ne. Rexne mirov pêş dixe. Carînan ji ber nefêmkirina hin xalan em tên rexnekirin, em ji aliyê wêjeyî ve tên rexnekirin. Dibe ku di hin stranan de hin heval nikaribin wê hestê îfade bikin. Di heman demê de li her derê berxwedan heye. Li her derê hin serpêhatî hene. Wekî Serhed û eyaletên din. Ji ber ku me li ser berxwedana van deran tiştek nekiriye, rexne li me tên kirin. Ev jî rexneyeke di cih de ye."
'DIVÊ EM KOMUNALIYÊ ESAS BIGIRIN'
Demhat destnîşan kir ku rexneyên wan li dijî kesên ku di muzîka Kurdî de ked didin hene û wiha anî ziman: "Ciwanên nû derdikevin, hin xebat tên kirin, em nizanin ev çiqas bûye akademîk. Lêbelê bi giştî em dikarin bibêjin ku pêşketinek heye. Rewşa li Rojava ne wekî berê ye, hin xebat tên kirin. Hunergeha Welat hin xebatan dike. Civak jî vê dibîne. Lê belê şexsîbûn di her warî de pêş dikeve. Her kes di xebatên xwe yên hunerî de bi awayekî şexsî tevdigere. Dema ku lêgerînek wisa çêdibe, ji civakê qutbûn çêdibe. Ev jî qutbûna ji civakîbûnê bi xwe re tîne, mirov ji heqîqeta civaka xwe dûr dixe. Di manîfestoya Rêbertî (Ocalan) de komunalîte esas e. Tê gotin tiştekî ku te li ku derê wenda kir, divê tu li wir lê bigerî. Ji ber vê yekê divê komunalîte bê esasgirtin. Em ji ber şexsîbûnê winda dikin. Pergal vê modelê xweş dike û her kes di bin bandora wê de dimîne. Ev jî tevkariyê li muzîka Kurdî nake. Divê em di çand û hunerê de komunalîteyê esas bigirin."
'GER PÊVAJO PÊŞ VE BIÇE, DÊ HER KESÊ QEZENC BIKE'
Demhat, ji Pêvajoya Aştî û Civaka Demokratîk bi hêvî ye. Demhat anî ziman ku ew ji her rewşê re amade ne û wiha got: "Ji aliyê Tevgerê ve gelek daxuyanî hatin dayîn. Em ji her tiştî re amade ne. Her tişt ne rêk û pêk a an jî aştî heye; em bi vî awayî li rewşê nanêrin. Jiyana gerîla jî wisa ye; divê mirov ji şer û aştiyê re amade be. Di serî de divê mirov xwe ava bike. Pêvajo çi dibe bila bibe. Hin alî naxwazin ev pêvajo bi ser bikeve. Dixwazin di navbera gelan de her tim şer hebe. Ger ev pêvajo pêş ve biçe, wê ji bo me jî gelek derfet derkevin holê. Eger Pêvajoya Aştî û Civaka Demokratîk pêş ve biçe, dê her kesê qezenc bike. Kes winda nake, her kes di qada xwe de qezenc dike. Rê li ber her tiştî vedibe. Rêber Apo vî zemînî vedike. Siyaset, çand, ekolojî... Em tenê wekî hunerî lê nanêrin. Wekî girêkek kor bifikirin, vebûna xalekê dibe sedem ku girêkên din jî bi serê xwe vebin. Em jî bawer dikin û amade ne. Lê belê hin alî jî hene ku ji vê re ne amade ne. Ev jî pêvajoyê hinekî giran dike,"
Demhat di dawiyê de destnîşan kir ku ew wekî Awazê Çiya azadiya fîzîkî ya Abdullah Ocalan esas digirin û xewna herî mezin a komê parve kir: "Bila Rêber Apo ji aliyê fîzîkî ve azad bibe û em li Sûra Amedê bi coşa gel re pîrozbahî û konsereke mezin çêbikin. Ez bawer im ew roj ne dûr in."
MA / Azad Altay