“Komxebata Rêveberiyên Herêmî yên Demokratîk” a Lijneya Rêveberiyên Herêmî ya Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM Partî) li Wanê hate lidarxistin. Hevserokên Giştî yên DEM Partiyê Tulay Hatîmogûllari û Tuncer Bakirhan, Hevserokên Giştî yên Partiya Herêmên Demokratîk (DBP) Çîgdem Kiliçgun Uçar û Keskîn Bayindir, siyasetmedar Sebahat Tuncel û hevşaredarên DEM Partiyî tev li bûn. 

 

‘EM Ê JI BO XIZMETA GEL BIXEBITIN’

 

Di komxebatê de ji ewil Hevşaredara Bajarê Mezin a Wanê Neslîhan Şedal axivî. Şedal, di serî de qurbaniyên Komkujiya Şengalê ya 3’yê Tebaxa 2014’an bi bîr anî. Bi domdarî Şedal anî ziman ku êrişên li dijî şaredariyên wan didomin û wiha got: “Niha jî di rêveberiyên xwecihî de têkoşîna me ya pirzimanî, pirçandî, pirbawerî heye. Li ser tabelayeke me nivîsên kurdî bibînin êriş dikin. Nivîsên ku şaredariyên me li ser kolanan nivîsin ‘Pêşî Peya’ bi awayekî hovane hatin jêbirin. Dîsa di têkoşîna me ya rêveberiyên xwecihî de xwedîderketina li zimanê me, xwedîderketina li çanda me dê berdewam bike û em ê têkoşîna xwe mezin bikin. Em ê Rêya 3yemîn di rêveberiyên xwecihî de bidin avakirin. Partiya me di rêveberiyên xwecihî de ji bo civakeke demokratîk têkoşîna xwe mezin dike.” 

 

‘DIJMINATIYA LI HEMBERÎ KURDAN BI DAWÎ BIKIN’ 

 

Piştre jî Hevserokê Giştî yê DEM Partiyê Tuncer Bakirhan axivî. Bakirhan, di serî de bi şermezarkirina Komkujiya Êzidiyan dest bi axaftina xwe kir. Di berdewamê de Bakirhan anî ziman ku wan di hilbijartinên 31’ê Adarê de serkeftineke mezin bi dest xistine û wiha pê de çû: “Em niha bi îktîdareke kêmînan re rû bi rû ne. Vê îktîdara kêmînê xwest heman rêbazê li Wanê biceribîne lê gel destûr neda. Lê bo xwe ders negirtin û îcar li Colemêrgê kêmîn danîn. Ev hiqûqeke çawa ye ku beriya ragihandina biryara dadgehê qeyûm tê tayînkirin? Hiqûq, edalet û dijminatiya we ya li hemberî kurdan wêran bibe. Hêvîdarim ji vê biryara xwe vegerin û îradeya gel lê vegerînin. Em ji bo Colemêrgê nesekinîn û dê qet nesekinin. Her cureyên xerabiyê kirin û dikin. Niha jî ji ber nivîsên hişyariyê yên trafîkê yên bi kurdî hedef digirin. Dê bibêjî qey derbe çêbûye. Ne pêkan e ev îktîdar baş bibe. Vê dijminatiya xwe ya li dijî kurdan bi dawî bikin. Hûn sûwar hatin em ê we peya bişînin. Bila li şûna wan nivîsan nivîsa ‘Ji ewil bibin mirov’ bê nivîsandin. 

 

EM Ê XWEDÎ LI ZIMAN Û ÇANDA XWE DERKEVIN 

 

Tu wehşet nînin ku vê îktîdarê nekirin. Li cem van insanetî û edalet tune ye. Kurd ji ber govendên xwe tên girtin, îşkencekirin û lê tê xistin. Tişta ev dikin faşîzm e, nîjadperestî ye. Peywireke mezin dikeve ser milê hevşaredarên me. Li dijî van qedexeyan, em ê xwedî li govend, ziman û çanda xwe derkevin. Ji bo parastin û mezinkirina van dê şaredariyên me hêj bêhtir bixebitin. Banga min a ji bo gelê me jî ev e; li her cihê hûn daholê dibînin bi girseyî govendê bigerînin. Li cihê dahol nebe jî li deriyan, li tenekeyan bixin lê dîsa jî govendê bigerînin. 

 

EM Ê ‘QANÛNA KOMKUJIYÊ’ BICIH NEYÎNIN 

 

Ne tenê dijminê kurdan e, dijminê xwezayê ne yê, govend, du peyvên kurdî û sembolên me ne. Ev besî wan nekir ku îcar dijminatiyê li heywanan dikin. Qanûna qetilkirina heywanan bi şer û aloziyê ji Meclisê derbas kirin. Banga min ji bo we ev e; em ê vê qanûnê nas nekin û cîbicî nekin. Bajar, kolan û cade bi qasî yên mirovan, ewqas jî yên kûçik, kêtik û zindiyên din in. Em ê teqez kûçik û kêtikan neşînin wan kampên mirinê. Ez piştrastim ku hûn dê bi sepanên afirîner ji bo Tirkiyeyê bibin mînak. 

 

GELO DÊ ÇI BI DEYNÊN QEYÛMAN BIBE?

 

Dema şaredarî di destê AKP’ê de, îktîdarê qala tehsîlkirina deynan nedikir. Dema qeyûman şaredariyên me xesp kirin jî deyn nedihatin birîn. Erê baş e dê bi bi deynên qeyûmên ku di nava 8 salan de şaredariyên me di nava çirava deynan bibe? Li gorî min bila ji ewil Erdogan ji bûdçeya qesrê deynên ji ber diziyên qeyûman derketin bide. Di 2016’an de 380 milyon lîre deynê Şaredariya Bajarê Mezin a Wanê hebû lê niha bûye 9 milyar lîre. Yê Amedê bûye 3,5 milyon. Hêj gelek mînakênd in hene. Tevî ewqas deynî jî tu xizmet ji gel re nekirine. Piraniya van deynan bi awayekî derusûlî ji gel hatiye dizîn. 

 

Ji bo şaredarî nexebitin, ‘giştînameya teserûfê’ derxistin. Ji bo qesrê teserûf tune ye lê ji bo şaredariyan heye. Lê banga min ji bo we ye ku tevdîrên teserûfê nekin hincet û ji gel re xizmetê bikin. Ya din jî mijara bacê ye. Ji bo kanalên tv’yê yên îktîdarê bac tune ye lê ji bo xelkê nikare pariyê nanê tisî bikire heye. Ji bo yên çekan çêdikin bac tune ye lê ji bo xizanên nikarin ji pitikên xwe re mama bikirin heye. Edaleta we jî, hiqûqa we jî, îktîdara we jî wêran bibe. 

 

EM Ê ŞAREDARVANIYA GELPARÊZ BIKIN 

 

Em hewl didin şaredarvaniyeke demokratîk, şefaf û gelparêz bixin meriyetê. Lê li hemberî me pergalên navendparêz hene. Di tevahiya pergalên navendparêz de dizî, nelirêtî, îsraf û hwd. hene. Li her dera cîhanê wiha ye. Lê li hemû welatên bi rêbaza rêveberiyên nenavendî tên birêvebirin, hiqûq, edalet û demokrasî heye. Lê Tirkiye ji hêla rejîma yekzilamî ve tê birêvebirin lewma dizî, nelirêtî zêde ye, demokrasî, azadî û hwd. tune ne. Em jî li dijî vê zîhniyeta navendparêz têdikoşin. Em demokrasiya herêmî diparêzin û dixwazin rayeyên rêveberiyên herêmî bên zêdekirin. Em dixwazin tehekûma navendê ya li ser herêman bê rakirin. 

 

PÊDIVÎ BI PERGALEKE NENAVENDÎ HEYE 

 

Li cihên navendîparêzî lê heye yekperestî heye, dijberiya ‘pêşî peya’yê heye. Înkarkirina govendê, girtin, binçavkirin û astengkirina nasname, ziman û baweriyên cuda heye. Di vê sedsalê de pêdiviya Tirkiyeyê bi pergaleke nenavendî heye. Pêdivî bi xurtkirina demokrasiya herêmî û zêdetkirina rayeyên wan heye. Bi van rayeyan dê Tirkiye ji dizî, îsraf û nelirêtiyê xelas bibe û jiyaneke demokratîk, aştiyane ava bibe. Em ji bo vê têdikoşin. Divê madeya pêvek a madeya 45’an a qanûna hejmar 5393’yê tavilê bê rakirin. Êdî dawî li vê xespê bînin. Heta statûya kurdan neyê qebûlkirin û mafê hemwelatiya wekhev nekeve meriyetê, dê li Tirkiyeyê tu hikûmet nekarin bi ser kevin. Heta niha her tim enerjiya welêt ji bo pişaftin û tunekirina kurdan hate xerckirin lê bi ser neketin. Rêya xelasiyê, Tirkiyeyeke ku statûya kurdan nas dike, hemwelatiya wekhev qebûl dike ye. 

 

EM Ê BI HÊZA XWE YA CEWHERÎ LI BER XWE BIDIN 

 

Em ji bo jiyaneke demokratîk têdikoşin. Em di wê baweriyê de ne ku ev yek dê bi çavkaniyên li herêmê pêk bê. Lewma ji kerema xwe, xwe li benda navendê negirin. Navend, hewl dide rêveberiyên me xesp bike. Çavkaniyên xwe, bi hêza xwe ya cewherî û bi baweriya bi dînamîkên bajar re xizmeteke baş bikin û ji bo vê hewl bidin. Ji bo vê jî gelek tiştên girîng ên dikarin bên kirin hene. Ez ê 5 heban bi we re parve bikim; ya yekemîn, xizmetên esasî yên şaredariyê divê bên cîbicîkirin ku ev peywira me ya sereke ye. Em tenê bi vê bisînor namînin. Çêkirina rêyan, peyarêyan û hwd. ji xwe peywira sereke ya şaredariyê ye. Ya duyemîn; krîzake mezin a aboriyê heye. Bi taybet jî li Kurdistanê xizanî pir zêde ye. Xelk nikare debara xwe bike. Lewma em ê derfetên şaredariyê ji bo kesên bindest, yên bêdebar, xizan û hwd. bi kar bînin. Em li wir dest pê bikin. Anku em ê xizanan biparêzin û li wan guhdar bin. Ji bo li bajarên me kesek berhewce nebe ya ku ji dest tê em ê bikin. 

 

EM Ê DEMOKRASIYA HERÊMÎ CÎBICÎ BIKIN 

 

Em ê ziman û çandê xwe zindî bikin ku ev gelek girîng e. Ji bo vê derfetên şaredariyê hene. Divê çalakî û mîhrîcanên ziman û çandê bên kirin. ya çaremîn; em ê demokrasiya herêmî bixin meriyetê. Em ê guh nedin navendê û li bajarên xwe rêbazeke ku guh dide teqawidan, jinan û hemû dînamîkên bajar û wan tev li pêvajoyên biryardayinê dikin cîbicî bikin. Divê di hemû karan de em ji gel nêrînê bigirin. 

 

KARÊ ME EW E KU ASTENGIYAN DERBAS BIKIN

 

Dê me asteng bikin, çavkaniyên me kêm bikin û ji bo bibêjin ‘vaye gelê kurd ev ji we re xizmetê nakin’ dê her tiştekî bikin. Lê karê me ew e ku van astengiyan derbas bikin. Ev têkoşîn ji ber xwe ve çênebû. 3-5 mirov hatin gel hev û anîn vê rojê. Em qala kevneşopiyeke ku îro siyaseta Tirkiyeyê diyar dike dikin. Edîp Solmaz li Êlihê negot zextên dewletê hene û xwe di odeya meqamê de veneşart. Di nava gel de bû û bi gel re dixebitî. Terzî Fîkrî nedigot bûdçeya şaredariyê tune ye. Di dest de tevir, tevî gel qenal dikola. Ez bawerim hûn jî dê wisa bikin.”