Necar ji ber krîza aborî yek bi yek dikanên xwe digirin

ŞIRNEX - Li Cizîrê dikanên necariyê ku bi salane kar dikin ji ber polîtîkayên hikûmetê ya aboriyê yek bi yek kargehên xwe digirin. Necarên ku amûrên xwe difiroşin û kargehên xwe digirin gotin: "Derûniya me xera bû. Em êdî miriyên ser pêya ne.” 
 
Li Tirkiyeyê krîza aborî her ku diçe kur dibe. Hikûmeta heyî ya ku ji bilî şer ji bo tiştekî din bûdçeyê venaqetîne, gel dixe nava rewşek xizaniyê. Bacên ku ji gel tên komkirin jî ji bo “ewlekariyê” tên xerckirin. Hikûmeta heyî weke çareseriyê jî ji bilî zeman tişteke din nake. Li navçeya Cizîra Şirnexê êdî dikanên necariyê nikarin kar bikin. Necarên ku bi salane vî karî dikin êdî yek bi yek kargehên xwe digirin. Li kolana necaran heta niha 5 dikan hatine girtin. Dikanên necariyê yên mane jî tiştên xwe dane ber firotinê û li bendê ne ku kesek were bikire û dikanên xwe bigirin. Dikandaran bertek nîşanî polîtîkayên hikûmetê yên aboriyê dan û gotin divê hikûmet ne ji şer re ji gel re budçeyê veqetîne. 
 
 
'DIKANA XWE DAYE BER FIROTINÊ’ 
 
Abdurrahman Bayram anî ziman ku ew nikare kireyê kargehên xwe bide û wiha axivî: "Ev 30 sal in ez vî karî dikim. Karê me nemaye û me hemû sekiniye. Me beriya niha medefe 200 lîreyan dikirî,lê em niha 950'î lîreyane. Muşteriyek tê dibêje ku ji me re dolavekî çêbike. Dema ku em fiyetê dibêjin, pişta xwe dide me û diçe. Wisa bûye ku em êdî nikarin heqê nanê xwe bidin. Ez êz makîneyên xwe bifiroşim û dest ji vî karî berdim. Ev 4 meh in min heqê kirêya dikana xwe nedaye. Nihal i mala min ne şekir û ne jî nan heye. Ez ê çawa bikim? Heke krîza aboriyê tune be, çawa kîloya şekir ji 5 lîreyan derdikeve 20 lîreyan? Tenekeyê rûn yê 5 kîlo ku bi 20 lîreyan bû, çawa bû 150 lîre. Ma ev ne krîza aborî ye? 3 sal beriya niha jî min 2 kiriyê kargeha xwe berê dida. Lê îro ev 4 meh in min hê kirê nedaye. Li Cizîrê kar tune ye. Sektora înşaetê yek carê tune kirin. Tu kes êdî înşaetan çênake. Heger înşaet nebe karê me jî tune ye. Kesek nikare tiştekî bikire. Beriya niha me nivîn bi 7 hezaran çêdikir, niha em bi 30 hezaran kêmtir nikarin çêbikin. Divê rayedar vê pirsgirêke çareser bikin. Bila dev ji vê piyaseya berbat berdin.” 
 
'EM BÛNE WEK MIRIYAN’ 
 
Ji esnafan Nîmet Akalin bi lêv kir ku hikûmet girîngiya ku dide şer nade gel û wiha bertek nîşanî daxuyaniyên hikûmetê yên têkidlarî krîza aboriyê da: "Ez bi salane vî karî dikim. Tu serdeman bi qasî vê serdemê me zehmetî neditiye. Beriya niha me qatek mdf bi 220 lîreyan dikirî. Niha em 950 lîreyan dikirin. Beriya niha me bi ewraqan, yan jî bi çekê dikarî bikirin. Lê niha bi çek nikarin bidin me. Wê demê em dikaribûn bi deyn bixebitin lê niha em nikarin bixebitin. Niha pereyê pêşîn nebe em nikarin kar bikin. Ji ber wê em di tengaviyê de ne. Par me vê çaxê menteşe 2 lîreyan dikirî. Niha hebûya wan bûye 4 lîre. Em sîparîş digirin û dest bi kar dikin lê dinêrin amûr biha dibe û ji neçariya xwe çênakin û dest jê berdidin. Em kar bikin û nekin em di zirarê de ne. Me ewqas hikûmet dîtin lê hikûmetek weke vê nedît. Tu deman em ewqasî neketin tengasiyê. Em heta êvaran li vir rûniştin e. Carna 35-40 lîreyan fiyetê amûran biha dibe. Em niha bûne wek miriyên li ser pêyan. Em beriya wê di goristanê de bûn, niha em mirî ne. 4 zarokên min hene ez nikarim xwedî bikim. Hikûmetê milê xwe daye şer. Tenê dide şer. Hilberînê nake. Hemû pereyan dide çek, şer û leşkeriyê."
 
'DERÛNIYA ME XERA BÛYE' 
 
Ji karkeran Kenan Urundu diyar kir ku ew şerm bikin êdî biçin malên xwe û wiha got: "Yê ku ev nêzî 20 sal in mobîlyafiroşiyê dikin anî ziman ku wan tu salan bi qasî van salan zehmetî nekişandiye û wiha axivî:" Ev 20 sal in vî karî dikim. Em êdî nikarin bixebitin. Ev saleke me kar nekiriye. Em nikarin kirêya kargehên xwe jî bidin. Di serê kirêya me de 5 meh derbas bûn, lê hê me kirêya xwe nedaye. Em serê sibehê tên ser kar û êvarê destvala vedigerin malê. Em êdî nikarin nanek bibin mala xwe. Em êdî naxwazin biçin malê. Êdî derûniya me xerab bûye. Sektorên înşaetê hemû niha sekinîne. Heke sektora înşaetê bixebitiya wê karê me jî baş bibûya. Heke rewş wiha biçe em ê neçar bibin ku kargehên xwe bigirin. Her tişt biha bûye. Kesek nikare tiştekî bikire. Her esnaf ketiye bin deynan.” 
 
MA / Zeynep Durgut 
 

Sernavên din

18/05/2022
12:33 Ev du sal in dîmenên ‘îşkenceya Xelfetiyê’ tên lêkolînkirin!
12:32 Walitiya Mûşê 13 herêm qedexe kirin
12:24 Şaredarê ku got, 'ez dewlet im' deriya mala welatiyekê mor kir
12:13 Îbrahîm Barkin hewl daye ku hevjîna xwe ya dest ji hev berdane qetil bike
11:08 Xwişka Ferhan Yilmaz: Kesên birayê min qetilkirin hêj jî li ser peywîrê ne
11:02 Emrê xwe bi têkoşîna li dijî dewleta ku navê wê lê hatibû kirin derbas kir
10:58 Bayindir: Em êrişan dikarin bi yekrêziyê têk bibin
10:54 Li çiyayê Agirî operasyon dest pê kir
10:34 Polisan ji ber kesên lê digeriyan nedîtin xwediyê malê binçav kirin
10:19 Necar ji ber krîza aborî yek bi yek dikanên xwe digirin
10:04 Pêşmergê 26 salan: Bila nebe sedemê hilweşandina bingeha me daniye
09:52 Dayikên cizîrî: Erdogan çi bi serê me anî be dê wê bi serê Barzanî jî bîne
09:24 Kê îtirafkarê Doza Kobanê 'qaneh' kiriye?
09:09 Hatîmogûllari: Tirkiye dixwaze 'kemereke erebî' ya di bin kontrola xwe de çêbike
09:08 ‘Gelê kurd gere tu carî Hakî Karer ji bîr neke'
09:06 Semra Kûytûl: Îstixbarat sîxûrtiyê li endamên me ferz dike
09:06 Rûxandina li Ben û Senê tomar kirin: Wêne polîtîk e
09:00 ROJEVA 18'Ê GULANA 2022'YAN
17/05/2022
22:10 Li Bedlîsê konsera bi kurdî hat betalkirin
19:43 Greva birçîbûnê ya li Girtîgeha Islahiyeyê bi dawî bû
19:29 Ji bo Sakîne Kulter û Remziye Apaydin daxuyanî
18:59 EMEP dê atolyeya zimanê kurdî li dar bixe
16:49 Îpek û Kilavûz hatin berdan
16:48 Qedexeya konsera Aynûr Dogan bi 'Dar Hêjîrokê" şermezar kir
16:48 'Girtiyên nexweş terkî mirinê kirin’
16:31 Jinan bertek nîşanî qetilkirina Kultur dan: Em ê hesabê ji wan bipirsin
16:06 Ji ber ku ji Soylû re got: 'Tu yê jî bêyî darizandin' hat binçavkirin
15:50 Nobeta Edaletê: Bihêlin ku zarokên xwe em tedawî bikin
15:38 Komîsyona Windayan a ÎHD’ê banga hevrûbûnê li dewletê kir
15:24 Siyasetmedarek li Semsûrê hate girtin
14:31 Li herêma Egeyê hezar û 447 binpêkirin hatine kirin
14:29 Ava gundê Misûrî yê Dêrikê 7 rojan hatiye birîn
14:19 Li Geverê du bira hatin binçavkirin
14:04 Bûldan: Wê zilma we negihîje tu encamê
13:38 Li Şirnexê 3 kes hatin girtin
13:38 Dozger xwest rojnamevan Yalçin bê cezakirin
13:30 Ciwan li zozanan kevneşopiya xwe didomînin
13:27 Tayîp Temel: Em bi xwe bawerin û em ê bi ser kevin
13:16 Li Silopiyayê zarokek bi awayekî biguman jiyana xwe ji dest da
13:15 Doza Hevşaredara Farqînê hat taloqkirin
13:09 Li Îzmîrê jinekê bi awayekî biguman jiyana xwe ji dest da
11:59 Parêzerên Ocalan ji bo hevdîtinê serî li dozgeriyê dan
11:53 Malbata Şenyaşar: Avêtina gava duyemîn hat astengkirin
11:32 Delegeyên jin: Çareserî di têkoşîna rêxistinbûyî de ye
11:23 Girseya HDP’ê li dijî nokteya polîsan derket û rê li trafîkê girt
11:13 Li Mêrdînê 3 kes hatin binçavkirin
10:45 Tirkiyeyê bi SÎHA’yan êrişî Til Rifatê kir
10:37 Berwarî: Kê maf da ye rêveberên Başûr ku leşkerên dagirkeran bînin ser xaka me?
10:35 Xetimandina kanalîzasyonê xelkê taxê bêzar kiriye
10:13 Cerdevan Bestayê talan dikin!
09:52 Jinên Silopiya: Li herêmê hêzên paramîlîter jinên kurd dikujin
09:40 Berdevka TAJÊ’yê: Jinên êzdî dê xewn û xeyalên dijmin di qirika wan de bihêlin
09:39 Dewleta tirk hevjînê wê, PDK’ê birayê wê qetil kir: Di dinyayê de ez ê wan efû nekim
09:33 Bertek nîşanî derketina cenazeyan a ji girtîgehan dan: Xwe bêdeng nekin
09:19 Têkoşîna hevpar a jinan a li dijî şer: Pêdivî bi çalakkirina BÎG'ê heye
09:13 Li Bestayê xweza tê talankirin: Cerdevan qadên jiyana me tune dikin
09:07 Bêyî GBT'ê nikarin biçin gundê xwe
09:05 Serokê Baroya Êlihê: Em ê her tim ji bo mafên mirovan bixebitin
09:03 Projeya Çîrokê: Çîrokên kurdî bi rêya enstrumanan vedibêjin
09:01 Neguhêzbara Şaredariya Rezanê dewrî Serokatiya Ragihandinê kirin
09:00 ROJEVA 17'Ê GULANA 2022'YAN
08:40 Cenazeyê Demîr li Êlihê hate veşartin
16/05/2022
23:23 Amedsporê ji play-offê xatir xwest
19:23 Makbûle û Hadî Ozer birin nexweşxaneyê
19:01 Li Çiyayê Cûdî tevgera helîkopteran
18:56 Li Nexweşxaneya Geverê liv û tevgera helîkopteran
18:48 ARÎ-DER'ê tevî zarokan Cejna Zimanê Kurdî pîroz kir
18:40 Di doza Gultekînê de dadgehê cardin biryar neda
16:46 Cenazeyê Remziye Apaydin hat dîtin
16:45 Jin li Silopiyayê ji bo Sakîne Kultur meşiyan
16:35 Li Wanê meşa 15'ê Gulanê: Bila zimanê kurdî bibe zimanê fermî
16:11 Konferansa Jinan a HDP'ê li herêman didome: Em di azadiyê de bi israr in
15:21 Dema binçavkirinê ya 25 kesan hate dirêjkirin
14:53 Onlu yê HDP’î: Heke Soylu li terorîstekî bigere bila ji ewil li xwe binêre
14:52 Brûskê li karikan da û gelek karik mirin
13:46 Li Colemêrgê protesto: Em ê vê derê ji barbaran re nehêlin
13:41 Malbata Şenyaşar: Bila fezlekeya Yildiz ê AKP'î ji meclisê re bê şandin
13:34 Doza ku Bayraktar li rojnamevan vekiribû hat lidarxistin
13:34 Di danişîna cînayeta Hantaş de daxwaza ji bo girtina polîs hate redkirin
13:07 Bahoza tozê ya ji Bexdayê tê tesîrê Colemêrgê kir
12:59 Makbule Ozer: Dibe ku her kêlî ez li vir bimirim!
12:32 Şandeya HDP’ê ya ji Iraqê vegeriyayî: Hemû kes hemfikir e ku pirsgirêk bi şer çareser nabin
12:30 Onlu: Yên ku lanetê li Îsraîlê barandin, heman lanete li Dêrsimê nîşan dan
12:23 Kujerê Kultur karmendê dewletê ye û têkiliyên wî bi AKP'iyan re hene
12:01 Serpêhatiya berxwedêriya çinarek sedsalî: Yadê
11:32 Apê Şêx bi kilaman komkujiya Bêzar nade jibîrkirin
11:04 Îhaleya talankirina darên Gabarê dan rêveberên AKP-MHP’ê
11:00 Abdullah Ece bi hêceta ‘dê biçe Qendîlê’ nehatiye berdan
10:43 Xiyaneta mezin a PDK’ê: Komkujiya Hewlêrê
10:39 Jinên mezraya Mêrganê: Agir jî berdin bedena me em ê gundê xwe bernedin
09:56 Rênas Jiyan: Dewletên serdest zimanê me pir êşandin, divê em jî zimanê xwe neêşînin
09:35 Hevalê Çaran ê qawişê: Ji bilî berxwedanê tu rê nînin
09:11 ‘Serkeftina li Şengalê, serkeftina li Zapê ye’
09:11 ‘Xeta hevkariyê zirarê dide destkeftiyên gelê kurd’
09:10 Ji girtiyê 30 salan re pirsa ‘poşmantiyê’ kirin: Berdana wî 3 mehan hate taloqkirin
09:09 Biryara Îstînafê: Tevlîbûna cenazeyê endamê rêxistinê ne sûc e
09:00 ROJEVA 16'Ê GULANA 2022'YAN
15/05/2022
22:09 Li Amedê 2 kes hatin binçavkirin
21:35 Li Dêrsimê kesek hate girtin
21:25 Kujerê Sakîne Kultur hate girtin