AMED – DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan, “Ankara Amed’in bu sürece ilişkin barış taleplerini düşüncelerini önemsemeli. Sayın Öcalan’ın kendisi Türkiye çözümü diyordu. Sayın Öcalan’ın dediği şeyi tekrar ediyorum. ‘En büyük gözlemci Türkiye halklarıdır, en büyük 3’üncü göz Türkiye’de yaşayan 85 milyondur’ Türkiye’de çözüm isteyen bir aktör haklı olarak da Türkiye halklarını en başa koyması kıymetli ve değerlidir” dedi.

 

Diyarbakır Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü Derneği (DİSA), Friedrich-Ebert-Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği’nin desteğiyle Amed’deki bir otelde “Çözüm Süreci: Aktörler ve Dinamikler” başlıklı bir yuvarlak masa toplantısı düzenledi. Toplantıya Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan, Sivil Toplum Kuruluşları (STK) temsilcileri, belediye eşbaşkanları, akademisyenler ve çok sayıda davetli katıldı.

 

Programın açılış konuşmasını Dicle Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Vahap Coşkun yaptı.

 

Ardından söz alan DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan ise sürece dair değerlendirmelerde bulundu.

 

‘YOLUMUZA DAHA GÜÇLÜ KOYULACAĞIZ’

 

DİSA’ya teşekkür ederek söze başlayan Bakırhan, “Türkiye’de Kürt meselesini konuşmak Türkiye’nin demokratikleşmesini konuşmak elbette önemlidir ama bunu Amed’de konuşmak başka bir önemlidir, çok değerlidir. Yıllardır meselenin çözümünde bu ve benzeri süreçlerde genelde siyasetler Amed’den mesajlarını veriyorlardı. Biz de bugün tabi o düzeyde olur mu ama kendi partimizin süreçle ilgili düşüncelerini sizlerle enine boyuna açıkça tartışacağız. Açık olacağız. Bizim bildiğimiz her şeyi Amed bugün bu salonda çok kıymetli kurum temsilcileri de duyacaklar. Çünkü bu süreç sadece dem partinin süreci değil, Amed’in sürecidir. Yıllardır kent olarak Kürt meselesinin çözülmeyişinden dolayı en büyük bedeli, en büyük çabayı veren bir kenttir. Dolayısıyla burayı önemsiyoruz, sizleri önemsiyoruz. Bu çatı altında bir araya gelen bütün dostları çok önemsiyoruz. Ortak akılla fikirlerimizi, düşüncelerimizi biriktirerek, büyüterek bu süreçte doğru bir yol alabileceğimizi düşündüğümü için de beraber paylaşıp tartışıp umarım bu toplantı sonucunda da çok zengin düşüncelerinizi, fikirlerinizi, önerilerinizi, eleştirilerinizi alarak; yolumuza daha güçlü bir şekilde koyulacağımızdan eminim” ifadelerini kullandı.

 

Meclis’in açılışı olan 1 Ekim 2024’te yeni bir süreç başladığının altını çizen Bakırhan, “ En başta söyledik bu süreci önemsiyoruz. Önemli bir süreçtir, içini doldurabilirsek sürece uygun birlikte adımlar atabilir, taleplerimizi düşüncelerimizi ortaklaştırabilirsek eminim Amed’de önümüzdeki aylarda belki de yakın zamanlarda bu meselenin başka aktörleriyle belki bir araya gelme imkanlarımız doğabilir” dedi.

 

‘EN BÜYÜK GÖZLEMCİ TÜRKİYE HALKLARIDIR’

 

Amed’in barış iradesinin artık Ankara çözümü ile buluşmasının önemli olduğunu kaydeden Bakırhan, şunları söyledi: “Ankara Amed’in bu sürece ilişkin barış taleplerini düşüncelerini önemsemeli. Siz de bilirsiniz 4 saatlik İmralı ziyaretinde de net bir şekilde ortaya çıkan bir şey vardı. Sayın Öcalan’ın kendisi Türkiye çözümü diyordu bu çok önemli. Türkiye çözümü derken çıktığımızda birçok sorular da bizlere sorulmuştu. Gözlemci ülke var mı 3’üncü göz var mı, bu sürecin hakemi kimdir, yarın öbür gün bu süreç aksarsa hakem rolünde kim gerçekleri kamuoyu ile paylaşacak? Sayın Öcalan’ın dediği şeyi tekrar ediyorum. ‘En büyük gözlemci Türkiye halklarıdır, en büyük 3’üncü göz Türkiye’de yaşayan 85 milyondur.’ Türkiye’de çözüm isteyen bir aktör haklı olarak da Türkiye halklarını en başa koyması kıymetli ve değerlidir.

 

QAMIŞLO’DA ŞAM’LA ÇÖZÜM ARIYOR

 

Türkiye artık Kürtlerden, Kürtlerin talep ve istemlerinden bence artık korkmamalıdır. Nasıl biz Türkiye çözümünü istiyorsak emin olun Qamişlo da Şam ile bir çözüm süreci arıyor. Qamişlo’da Şam’la Suriye barışını arıyor. Bunlar çok kıymetlidir. Kürtler artık Türkiye için bir tehdit değil, tehdit olarak düşünenler varsa bunu artık çıkarmalıdır.  Kürtler Türkiye için bir barış imkanıdır. Sadece Türkiye’de değil, Ortadoğu’da güçlü ekonomisi ve demokrasisiyle örnek model olabilecek bir imkana artık sahip olabilir. İlişkiler demokratik ve barışçıl bir zeminde büyürse Türkiye büyür, Türkiye demokrasisi büyür. Türkiye’nin 100 yıl önceki ret ve inkar politikalarının devamı aslında bir biçimiyle Türkiye’yi kendi içerisine kendi sorunlarıyla uğraşmaya hapseder. Bu da 85 milyonun kaybına olur. Onun için biz Türkiye çözümü önemsiyoruz. Sizleri önemsiyoruz, katkılarınızı katılımınızı önemsiyoruz. Biliyoruz ki eğer bir sorun çözülecekse 100 yıllık bir mesele Türkiye’nin son 50 yılını tüm enerjisini ekonomisini emen, Türkiye’nin her anlamda, birçok anlamda büyük zararlara uğradığı bu sorunun çözüm yeri kendi evimizdir. Bakın Amed’den söylüyorum, Türkiye hepimizin evidir, Türkiye hepimizindir. Türkiye sadece Türklerin değil, Türkiye’de yaşayan başta Kürtler olmak üzere bütün halkların ve inançlarındır. Onun için hiç çekinmeden kendi evimiz diyorum. Kendi evimizde çözüm arıyorum diyorum ve bunun doğru bir şekilde anlaşılması gerektiğini de belirtmek istiyorum.

 

KÜRT ZEMİNİN DE ÇATLAK YOK

 

Son dönemde çok farklı tartışmalar var. Kürt zeminin de bir çatlak yok. Bir farklılık, bir ayrılık yok. Kürt partileri ve kurumları örgütlü zeminleri hep birlikte Türkiye çözümünü önemsiyor. Sayın Öcalan’ın Barış ve Demokratik Toplum Çağrısının yanındadır ve başarıya ulaşması için de elinden gelen bütün çabayı net bir şekilde ortaya koyuyor. Yine Amed’den evirmeden çevirmeden söyleyeceğim, biz DEM Parti olarak Kürtler ve Türkiyeli emekçiler olarak hiçbir yerde ve hiçbir zaman Türkiye’nin ihlafına olan, Türk ve Kürtlerin aleyhine olan bir zeminde bulunmayız. Biz Türkiye'nin ihlafına olmayan Kürtlerin lehine olan Türkiye’de halkların ve 85 milyonun lehine olan demokratik geleceğin mücadelesini yürütüyoruz. Çünkü bizim kadim bir ortaklığımız var. Evet yüz yıldır belki inkarcı, retçi politikalarla bu kadim ortaklık başka bir yere evrildi ama bu topraklarda bu coğrafyada bin yıllardır Türkiye’de Türk halkı başta olmak üzere diğer halklarla bir dayanışma içerisindeyiz. Tarihin en zorlu süreçlerinde yapılan ittifaklarla iş birlikleriyle birlikte kazanan bu zemin olmuş, kazanan Türkiye halkları olmuş ve bunun önümüzdeki dönemde de tekrar geçmişteki hukuka ve ilişkilerin demokratik bir zemine evrilmesi için de yine hepimizin bir çaba içerisinde olması gerekiyor. Türkiye artık dönemsel kaygı ve korkulardan öteye geçmek durumundadır. Bu kaygı ve korkuları bir yere bırakmadan demokratik bir Türkiye’yi demokratik bir Türk Kürt ilişkisini güncellemek inşa etmek zordur. Umarım bu kaygı ve korkular bir sorun olmaktan çıkar. Biz ortak kader fikrine inanan bir halkız buna hiç bir zaman halel getirmedik. Ortak kader fikri son yıllarda zedelendi, bizim irademizin dışında bir yaklaşımdı. Önümüzde gelecek yüzyılı yeniden inşa etmek ve tekrar kaybetmemek üzere yoğunlaşmamız çalışmamız bu sürecin başarıya ulaşması için hep birlikte mücadele etmemiz gerekiyor.

 

ARTIK BARIŞI KONUŞMAK LAZIM

 

Geçen yüzyıldan kaybettiklerimiz çok büyük, en başta evlatlarımızı kaybettik. Yıllarımızı kaybettik, kaynaklarımızı ekonomimizi kaybettik. Türkiye bir baştan diğer başa ciddi bir çürüme ile yüz yüze kaldı. Artık barışı konuşmak, hepimizin kazancına olan bu süreci konuşmak, büyütmek ve sonuca ulaştırma süreci olduğunu belirtmek istiyorum. 22 Ekim ve 27 Şubat çağrısını umut verici olarak değerlendirdik olumlu görüyoruz ama sadece bununla kalmamalı, bu sürecin başarıya ulaşması için herkes üzerine düşen sorumluluğu ve yapılması gerekenleri yerine getirmek durumundadır. Ortak bir akılla yüzyıllık bu meseleyi çözebileceğimize inanıyoruz. Bu konuda inancımız tamdır. Sayın Öcalan ile İmralı’da yaptığımız görüşmelerden çıktığımızda da aynı şeyi söyledik. Sayın Öcalan da umutludur inanıyor, bu yüzyıllık meselenin demokratik bir zeminde diyalogla müzakereyle çözülebileceğini paylaştı. Katılıyoruz, doğrudur. İlk kez böyle bir süreç toplumdan bu kadar büyük bir rıza alıyor. Siz de takip ediyorsunuz zaten politik bir kent, önemli politik aktörler de burada. Siyasi partiler başta olmak üzere Türkiye toplumunun hatırı sayılır kesimi en son yapılan anketlerde yüzde 60 civarında adımların atılmasıyla birlikte bu oranın yükseleceğine inanıyoruz, yüzde 60 bu süreci destekliyor. Bu çok önemli. Bu çok kıymetlidir hepimize sorumluluklar düşüyor.

 

Arkadaşların çatışma çözümleri konusunda yazdıkları söyledikleri ve yaptıkları konferansları da izledik. Emin olun burada dünyadaki hiç bir çatışma çözümüne benzemeyen bir süreç yürüyor. Sayın Öcalan’ın cesareti feraseti ile almış olduğu sorumlulukla en başta silah tartışılıyor. Dünyanın hiç bir yerinde bunca yıldır yaşanan çatışmalarda önce silah meselesi konuşulmadı, hiç bir parti, ‘Benim partim silahları bıraksın, kendisini yeniden yapılandırsın’ demedi. Buna büyük bir kıymet ve anlam biçmek lazım. Bu konunun en başa alınması bile Sayın Öcalan’ın Kürtlerin DEM Parti’nin ve benzer aktörlerin bu süreçte ne kadar samimi olduğunu ortaya koyuyor. Bizim samimiyetimizi sorgulayan herkes dünya deneyimlerinin hiç birinde olmayan ama büyük bir cesaretle en öne alınan bu meselede  Kürtlerin nerede durduklarını ne kadar samimi olduklarını bir kez daha anlasınlar, görsünler.

 

CESUR VE KARARLI ADIMLAR ATILMALI

 

Bütün süreç uzarsa boşluk oluşur ve bu boşlukların da nasıl, kimler tarafından doldurulduğunu en başta Diyarbakır biliyor, Amed halkı biliyor. Dünya deneyimlerinde de böyledir. Artık bu kadar samimiye karşısında bu kadar sade bu kadar her şeye aleni açık bir şekilde Türkiye halklarıyla dinamikleriyle paylaşan yürüyen bu sürecin artık uzamaması gerektiğini düşünüyoruz. Ben buraya indim. Havadan 5-6 tane savaş jetinin sesini bile duymak insanı ne kadar rahatsız ediyor. Umarım önümüzdeki günlerde artık o jet sesleri yerine barış sesleri, barış türküleri Amed’den duyarız. Cesur ve kararlı adımların atılması lazım. Tek taraflı beklentilerden, söylemlerden tek taraflı emir kipleriyle konuşmalardan vazgeçmek gerekiyor. Bir kenara bırakmak gerekiyor. Bir samimiyet ve inanç var, kararlılık var. Burada yapacağımız tartışmalarda da muhtemelen buna benzer bir düşüncenin ortaya çıkacağını düşünüyorum.

 

Türkiye Cumhuriyeti bu topraklardaki herkesin devleti olmak zorundadır. Türkiye Cumhuriyeti Amed’in farklılığını sorun olarak değil, zenginlik olarak gören bir ülke olduğu zaman demokratikleşir diyebiliriz. Evet, Amed farklılığını artık zenginlik olarak kabul edecek bir süreci yaşıyoruz. Kürtler bu ülkenin zenginliğidir, Kürtlerin dili bu ülkenin zenginliğidir, Kürtlerin dilinin, kimliğinin, kültürünün, demokratik değerlerinin eşit yurttaşlar olarak

 

Türkiye'de demokratik bir cumhuriyette yaşatılması önümüzde duran en büyük zorunluluktur. Biz demokratik siyasete inanıyoruz. Sayın Öcalan da ben sadece bir çağrı yaptım. Aslında bu bir başlangıçtır. Ama bundan sonrası demokratik siyasete, demokratik kurumlara, Türkiye'nin örgütlü dinamiklerine düşüyor. Eğer bu başlangıcı iyi yürütebilirsiniz barışı toplumsallaştırabilirseniz en büyük görev ve sorumluluk sizlerindir. Burada söylediğim gibi Amed halkınındır. Umarım burada yapacağımız tartışmalar da bu sürece destek sunar, bize çok güçlü fikirler verir, önerileirniz bize yol açar. Biz DEM Parti ve geleneğinden geldiğimiz bütün partiler olarak sadece bu süreçte değil en basit süreçleri bile toplumla halkla dinamiklerle tartışarak yol alan bir gelenekten geliyoruz. Bu son barış ve demokratik toplum sürecini de Karadeniz’den Trakya’ya Kürt illerinden Türkiye’nin dört bir yanına halklarına ve dinamiklerine götürmeye çalışıyoruz. Bizi bir araya getiren DİSA’ya teşekkür ediyorum. Bu sürecin başarılı olmasını umuyorum. Düşüncelerinizle de bu sürece katkı sunacağınıza inanıyorum.”

 

Bakırhan ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.

 

‘KÜRTLER TABİ Kİ SAYIN ÖCALAN’A GÜVENECEK’

 

Ardından soru-cevap kısmına geçildi. “Bir aylık süre niye uzadı?”, Qamişlo’daki Konferans’ın buradaki sürece etkisi nedir?”, sorularına cevap veren Bakırhan, “Süreç çok yeni. Karşımızda yekpare bir devlet yok. Bizim gibi sözü, eylemi ortaklaşmış bir yapıdan bahsedemeyiz. Bence zaman meselesini sorun yapmamalıyız. İlk adım müzakereyi yürüten Sayın Öcalan’ın yaşam şartları, halkla buluşma imkanları adımları olmalı. Kongre meselesinde de iktidarı yakın takip ettiniz. KCK’de silah bırakacağız dedi. Biz en başındakinin böyle demesine saygı duyarız. Oraya geçmeden Tabiki Kürtler partisine, Sayın Öcalan’a güvenecek. İnsanların güveneceği adımlar atılmış değil. Bütün kaygılara rağmen bu süreci başlatana güvenmek doğru bir şey. Bizi bugüne kadar getiren, bu fırtınalara karşı getirende bir birimize olan güvenimizdir. Özgürlükler karşıtı bir masada durmaz. Sayın Öcalan varsa biz varsak olsa olsa buna güvenmek gerek. Sevindirici olan Kürt tarafının yekpare doğru ve iyi yerde, bu sürecin sorumluluklarını yapan yerde olmasıdır. Biz Ankara Türkiye çözümü diyoruz. Suriye’deki Kürtler tabi ki Şam çözümü diyecek. O konferansta iyi olan şey Kürtlerin orada ulusal irade ortaya koymalıdır. SDG’nin sadece metni değil, orada 70 kurumun ortak metnidir. Dolasıyla benim söylediğim Suriye’de de nerede de olursa Türkiye’nin hilafına olacak bir şey olduğunu düşünmüyorum. Bunlar taleptir. Orada nasıl sonuç çıkacağına ben ya da Cevdet Yılmaz karar veremez.  Dolayısıyla kongreyi de öyle okumak gerekiyor” dedi.

 

Toplantının “Sivil Toplum Soruyor”  başlıklı ikinci oturumu ise basına kapalı olarak gerçekleşti.