Zirai don çiftçilerin baharını dondurdu!

MELETÎ - Meletî'de yaşanan zirai don, bu yıl beklenen ürün rekoltesini sıfıra düşürdü. İlk defa böyle bir durumla karşılaştıklarını belirten çiftçiler, durumu "felaket" olarak nitelendirdi. 

Dünyanın yaş kayısı ihtiyacının yüzde 25'ini, kuru kayısı ihtiyacının ise yüzde 85'ini karşılayan Meletî'de, 12 Nisan'da hava sıcaklıklarının mevsim normallerini altına düşerek eksi 12-17 dereceye kadar seyretmesi çağla açmaya başlayan kayısı ağaçlarını vurdu. Ülkede yaş kayısının yaklaşık yüzde 50'sinin, kuru kayısının ise yüzde 95'inin üretildiği kentte yaşanan zirai don, tarihte ilk kez kayısı rekoltesindeki beklentiyi sıfıra düşürdü. Sıcaklıkların mevsim normallerinin üstünde seyretmesiyle erken çiçek açan kayısı ağaçlarının sürgün, yaprak ve gövdeleri, gelen ani donla yandı. Ağaçların, gövde, yaprak ve sürgünlerinde donun neden olduğu yanmanın getirdiği kararmaların gözle görülebildiği kentte, artan üretim maliyetlerinin yanında gelen zirai don, çiftçileri zor durumda bıraktı. Kentteki üreticiler yaşadıkları felaketi 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depreme atıfta bulunarak olayı "2'nci deprem" olarak nitelendirdi. 
 
Merkez Battalgazi ilçesi kırsal Zekan mahallesinde üreticilik yapan Hüseyin Yılmaz (54), ilk kez böyle bir felakete tanıklık ettiğini söyledi. Yılmaz, "Beklentimiz zararların karşılanması. Ağaçlar büyük zarar gördü, sadece bu yılın ürünü yanmadı, gelecek yılında ürünleri yandı. Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) ve ya sigortası olan ya da olmayan herkese destekleme yapılması lazım. Ağaçlar 10-15 gün içinde filizlenmese ağaçların öldüğü anlamına gelir. Ürünlerden vazgeçtik, ağaçları kaybedebiliriz. Sadece Malatya'da değil, birçok ilde don olayı var. Malatya'da tek geçim kaynağı kayısı, başka alternatif ürün yok. Ağaçları kesersek ne yapacağız bilmiyorum. Bu felaketten sadece kayısı üreticisi değil, toplayan, piyasa yapan, nakliye yapan yüz binlerce kişi etkilendi" diye konuştu.
 
UMUTLAR SENEYE BIRAKILDI
 
Serîncê kırsal mahallesinde üreticilik yapan Ali Gelgeç de (55) yaşananları felaket olarak adlandırarak, "Bu felaket 6 Şubat 2023 depreminden sonra yaşadığımız en büyük felaket. Şimdiye kadar böyle bir şey görmedik. Geçtiğimiz yıllarda bazı bölgelere don olurdu, ancak bu sefer çok geniş bir coğrafya ve yüzde yüz etkilenme söz konusu. Sadece Malatya değil, birçok yerde benzer felaket söz konusu. Eskiden tütün ekerdik, pancar vardı, ancak şuan o alternatif ürünümüz de yok. Herkesin tek geçim kaynağı olan kayısıya yüzde yüz don vurdu. Bu yüz binlerce insanı etkiledi. En çok mağdur olan üreticiler oldu. Tek umudumuz ağaçların gelecek sene ürün vermesi. Yetkililer bu felaket ile karşı karşıya kalan üreticilerin borçlarını ertelemeli ve destekleme vermeli. Yaklaşık 300 bin TL zararım söz konusu" ifadelerini kullandı. 
 
TEK GEÇİM KAYNAĞI KAYISI
 
Aynı mahallede üretici olan Mehmet Yeşilçayır (73), 200 ağacının soğuktan yandığını belirterek "Bu affettir. 73 yaşındayım, daha öncede benzer durumlar oldu don vurdu, ama hiç bu kadar zarar vermedi. Kayısı Malatya'nın tek geçim kaynağı. Sadece çiftçiler değil, birçok kişi geçimini kayısıdan sağlıyor. Biz üreticiler olarak gübre verdik, ilaç verdik, ama ürün yandı. Herkes ortalama 70-80 bin TL masraf yaptı. Dal kurusa kesmemiz lazım. Ağaçlar 20-30 yıllık ağaçlar. Çözüm yetkililerin üreticiyi desteklemesi" şeklinde konuştu. 
 
Yazihan ilçesi Balaban kırsal mahallesinde 15 yıldır kayısı üreticiliği yapan Muharrem Özbey (51), yüksek tarımsal girdi fiyatlarına dikkati çekerek "Zararımız çoktur. Şimdiye kadar 200 bin TL masraf yaptım, seneye yetişmesi için en az 200 bin TL daha masraf yapacağım. Bazı ağaçları kesmek zorunda kalacağım. Soğuktan dolayı bazı ağaçlar artık kendine gelmez. Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) var. Devlet yüzde 70 destekliyor. Ama primi çok yüksek olduğu için ve gücümüz yetmediğinden tam paket yapamıyoruz. Tam paket yapamadığımız için bir destek alamıyoruz. Üreticilere güven vermediği için kimse bu sigortayı yapmıyor, yapamıyor. Zirai dondan öncede sorunlarımız vardı. Üreticilerin zararları karşılanmalı ki gelecek yıl için üretim yapabilsin" diye belirtti. 
 
 TALEB FAİZSİZ KREDİ 
 
Meletî merkez ilçe Battalgazi'de yaklaşık 30 yıldır kayısı üreticiliği yapan Ali İlker Çıplak (55), üreticinin talebinin faizsiz kredi olduğunu dile getirerek, şunları dile getirdi: "Benim yaklaşık 500 ağacım var, ama bir tane kayısı vermeyecek. Gelecek senede vermeyebilir. Bir destekleme olmaz ise kayısı üreticisi biter. Geçen yıllarda rekolte düşüktü, işçilik ücretleri yüksekti. Gübre, ilaç fiyatları fahiş bir şekilde arttı. Sıkıntılar zaten vardı, zirai don ile bu sıkıntılar büyüdü. Buralarda hayvancılık yok. 30 yıl önce buralarda pancar, ayçiçeği üretiliyordu, ancak zamanla bitti. Şimdi de kayısı bitme noktasında. Üreticiler kazanmıyor, aracılar kazanıyor. Malatya'nın milletvekilleri yaşanan bu sorunu gündeme getirmiyor. Binlerce kişi çevre illerden gelip burada kayısı topluyordu ama bu yıl hiç biri gelemeyecek. Onlarda mağdur oldu" 
 
MA / Emrullah Acar
 

Diğer başlıklar

20:45 Giresun'da kadın cinayetlerine tepki
20:42 Artemêt’te şölen: Evde sokakta anadilimizi konuşalım
20:29 Remzi Kartal: Önder Apo telekonferans yoluyla kongreye katıldı | YENİLENDİ
20:22 Bakanlığın toplumsal cinsiyet eşitliğini hedef alan açıklamasına tepki
20:18 Büyüknohutçu çifti İzmir'de anıldı
20:08 Bakırhan: Ülkenin önünde yeni ve tarihi bir kapı aralanabilir
20:02 PKK Kongresi’ni yaptı, sırada iktidarın atacağı adımlarda
19:42 Meral Danış Beştaş: PKK kongresi yeni bir döneme kapı araladı
19:08 Önder’in taziyesine ziyaretler gün boyu sürdü
19:03 PKK’nin 12’nci kongresi dünya basınında yer aldı
18:47 Amed’de Kirmanckî Meclisi kuruldu: Örgütlenip güçleneceğiz
18:25 Yargıtay, Gamze Açar'ı katledenlere verilen cezayı onadı
17:53 Erdoğan'dan Papa Prevost’a tebrik mektubu
17:43 Kadınlardan yürüyüş: Susmadık susmayacağız
17:40 Amed’de ‘Kürt meselesi’ paneli: Anayasayı bu utançtan kurtarmalıyız
17:40 Mûş’ta ‘Kadın Dinlenme Merkezi’ açıldı
17:12 Semsûr'da maaşlarını alamayan işçilerden eylem
16:50 Pervin Buldan, Önder'in taziyesinde konuştu: Tarihi açıklamayı görmedi ama yattığı yerde huzur bulacak
16:38 Leyla Zana: Hepimize yeni görevler düşüyor
16:21 'Kongre' değerlendirmeleri: Adım sırası devlette
16:08 Tülay Hatimoğulları: Demokratik ve hukuki zeminin inşa edilme zamanı geldi
15:52 Uzman çavuşun katlettiği Şen'in davası ertelendi
15:34 Cezaevinden tahliye oldu, iki kadını katletti
15:28 DEM Parti'den 'kongre' açıklaması: Tarihi bir eşik
15:18 Pervin Buldan: Kongre oldukça tarihi, Öcalan'a ‘teknik bir iletişim’ sağlandı
14:12 Amed’de 7 öğrenci gözaltına alındı
14:12 Önder'in memleketindeki taziyeye ziyaretçi akını
13:05 Hasta ve tahliyesi engellenen tutsaklar için eylem: Çözüm için reform süreci başlatılmalı
13:00 PKK'den önemli açıklama: 12. Kongremizi gerçekleştirdik
12:51 Belediye meclis toplantısını mahallede halkla birlikte alındı
12:49 31 yıl tutsaklığın ardından memleketinde
12:45 DEM Parti’den çocuklara Kürtçe kitap
12:35 Wan-Bedlîs karayolunda iki araç koyun sürüsüne çarptı
11:57 'Orhan Doğan' ismine ret kararı mahkemeye taşındı
11:35 DEM Parti Sözcüsü: PKK'nin kongresini topladığını duyurması an meselesi
11:16 Sırrı Süreyya Önder için memleketinde taziye kuruldu
11:14 Hindistan ve Pakistan’da karşılıklı saldırılar yoğunlaşıyor
11:12 Çözüm karşıtları devrede!
10:52 Ailelerden İmralı'ya gitmek için başvuru
10:37 Gardiyan saldırısından şikayetçi olunca sanık durumuna düştü
10:00 Koçerlerin zorlu yolculuğu başladı
09:55 Gazeteci Kanbal hakkında dava açıldı
09:23 Kürt sorununun çözümünde heba edilen süreçler
09:08 Gabar'da orman kıyımının yeni görüntüleri
09:07 Semt pazarındaki yurttaşlar: Çözüm Öcalan’ın çağrısında
09:06 Dicle Anter: Sırrı gerçeklerle yüzleşilmesi için savaştı
09:05 Antalya'daki cezaevlerinde 90 hasta tutsak var: Serbest bırakılmalılar
09:04 Şirnex’te öldüren sağlık hizmeti: Ekipman ve doktor yok
09:03 Uluslararası Kadın Yönetmenler Festivali: Dayanışma güçlendiriyor
09:02 Tutsak yakınları: Gözümüz televizyonda büyük barışı bekliyoruz
09:01 ‘Umut hakkı düzenlemesi tartışmasız atılması gereken adımdır’
09:00 09 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
08:30 31 yıl sonra memleketinde coşkulu karşılama
08/05/2025
23:44 ‘Suriye’de 5 ayda 5 bin 500 sivil öldürüldü’
22:48 SOHR: Silahlı gruplar Şam’da yurttaşların evlerine el koydu
22:07 Birçok kentte Abdullah Öcalan posterleri asıldı
21:34 Êlih’te kadınlar buluştu: Kayyım zihniyetine karşı dayanışacağız
21:22 Wan’da Kürt Dili Bayramı şöleni
21:08 Yeni Papa Robert Francis Prevost oldu: Barış sizinle olsun
21:02 Federe Kürdistan’da yaşamını yitiren Işık’ın taziyesine kitlesel ziyaret
20:57 Sırrı Süreyya Önder anısına Beynelmilel gösterimi
20:54 ‘Kürtçe hukuk literatürünün oluşturulması gerekiyor’
19:32 15 yaşında girdiği cezaevinden 46 yaşında çıktı
19:21 Eskişehir'de kadın katliamları protesto edildi
19:15 Dêrsim Belediye Eşbaşkanı Birsen Orhan davasında karar
19:03 Türkiye ile Irak arasında 11 anlaşma imzalandı
18:55 Taciz failine verilen cezanın bozulması protesto edildi
18:45 Şarbajêr’de bir kolber katledildi
18:10 ‘Cezaevinde kalamaz’ raporu dikkate alınmadı: Elisa Ayık tahliye edilmedi
17:44 Qoser Meclisi: Zeyni İpek, araçları yandaşlara peşkeş çekmek için istedi
17:36 Qoser’de bir öğretmen öldürüldü
17:21 Pasûr Belediyesi eşbaşkanları halk buluşması düzenledi
17:12 DEM Parti’den kayıt dışı çalışma koşullarının tespiti için önerge
17:01 Ankara'da bir kadın katledildi
16:54 Wan'da Kürt Dili Sempozyumu düzenleyecek
16:33 Arınç’tan taziye ziyareti: Süreçte yer alanları devlet korumalı
16:01 Amed’de hukuk öğrencileri Önder’i andı
15:51 9 kadın tutsağa ‘sarılma’ ve ‘zılgıt’ cezası
15:39 CHP İl Başkanı Çelik ve 25 kişi hakkında iddianame
15:28 Mersin’de ağaç katliamına karşı nöbet
15:19 Zirai don için 'özel afet bölgesi' çağrısı
14:50 Nisan ayında 8'i çocuk, 152 işçi hayatını kaybetti
14:49 Özel’den İmamoğlu’na ziyaret
14:21 124 isimden Önder’e veda: Hepimizin yüreğine barışı yazdın
14:12 'Çocuk Hastanesi'nin deprem raporu 27 aydır gizleniyor'
14:12 Zırhlı araçla katledilen Öner davası istinafa taşındı
13:31 Hastane yolunda tutsaklara saldırı
13:12 Tutsaklara hücre cezası
12:55 Cezaevindeki şiddet davasında görüntüler istenecek
12:45 Erdoğan: Bizi kolay bir süreç beklemiyor
12:29 TBB'den avukata saldırıya tepki
12:25 Werîşe Muradî’nin tedavi hakkı engelleniyor
12:19 Avukatlardan İmralı başvurusu
12:18 Gazeteci Güneş davasında emniyetten 'bilgi' istenecek
12:14 Amed’de tutsaklar için yapılacak açıklamaya çağrı
12:05 DEM Parti'den Önder'e suikast iddialarına dair açıklama
12:02 Amed'de ArtTigris Sanat Fuarı'nın lansmanı yapıldı
11:08 Hasta tutsak Karatay'ın yeniden yargılanmasına devam edildi
11:03 Serê Gulanê etkinliklerinin startı verildi
10:57 Hindistan-Pakistan çatışmasında en az 43 ölü
10:52 'Kuyu tipi' cezaevlerine karşı açlık grevi başlatılıyor
10:43 Gazeteci Zeynep Kuray hakkında beraat kararı
10:28 Dezenformasyonla Mücadele Merkezi’nden İmamoğlu açıklaması
10:16 İşçiler greve gitti, çöp yığınları oluştu
10:14 GES'e karşı direnenler: Göç etmek istemiyoruz
10:05 DAİŞ’in Dêrazor’a saldırıları sürüyor
09:26 Hasta tutsak Ayık’ın annesi: Barış için önce hasta tutsaklar bırakılmalı
09:25 ‘Sürgüne’ karşı oturma eylemi başlattı
09:13 ‘Sırrı’nın cenazesine katılanlar barış mücadelesi sözünü verdi’
09:12 ‘Şiddetin son bulması için sorumluluk alınmalı’
09:08 30 yılın ardından tahliyesi ertelendi: Ölsem de pişmanlığı kabul etmem
09:06 Amed’de halk ulaşım zammına tepkili: Geri çekin
09:05 'Önder'e sözümüz; bu topraklara onurlu barışı getirmektir'
09:04 33 yıllık sürgünden sonra Amed’te sahneye çıktı
09:03 Ev ev gezerek Öcalan'ın çağrısını anlatıyorlar
09:02 Ateşkese rağmen 23 bin 369 saldırı
09:02 Dünyada barış görüşmeleri: Karşılıklı adımlarla çözüm sağlandı
09:00 08 MAYIS 2025 GÜNDEMİ
07:49 Amêdiyê Bölgesi’ne hava saldırısı
06:12 İmamoğlu'nun X hesabına erişim engeli getirildi
00:10 AYM'nin kararına tepki: Bu düzenlemeye boyun eğmeyeceğiz
07/05/2025
22:37 Suriye sahil kentlerinde 10 kişi kaçırıldı
21:33 'Özgür Özel'e yapılan saldırı araştırılsın' önergesine ret
21:21 Fed faiz kararını açıkladı
21:17 Tutsak kadınlardan Sırrı Süreyya Önder için taziye mesajı
20:47 AK’nin Türkiye raporu onaylandı
20:36 ÖHD ve TUHAD-FED: Hasta tutsakların yeri cezaevi değil hastanedir
20:01 Meclis’te 2025 yıllı ‘Sırrı Süreyya Önder Barış Yılı’ talebi
19:22 Mor Dayanışma: Bir üyemiz ajanlaştırılmaya çalışıldı
18:50 KHK eylemi 330'uncu haftasında: Sırrı’ya sözümüz barış olacak
18:47 Kadın katliamları ve cezasızlık protesto edildi
18:35 Mêrdîn’de köylüler direndi, kepçeler çekildi
18:20 ÇED raporundaki sahte fotoğraflara suç duyurusu
17:43 Emekliler TÜİK önünde: Maaşlarımız sadakaya dönüştürüldü
17:37 AYM’ye yürüyüşleri engellenen kitle oturma eylemi başlattı
17:33 Cenevre eyleminde Sırrı Süreyya Önder anıldı
17:13 İzmir’de 3 belediyede iş bırakma eylemi
17:02 Amik Ovası çiftçileri isyan etti
16:31 Önder için mevlit ve taziye
16:27 Oda ve borsalardan Sudani-Erdoğan görüşmesi öncesi 5 talep
16:21 TÜSİAD'ı ziyaret eden Özel: Bundan sonra yeni bir iktidar var
16:09 Dêrsim'de askeri operasyon
16:07 AYM'ye yürümek isteyen hayvan hakları savunucularına polis engeli
15:29 Meclis'te Önder anması: Eksik bıraktığı süreci tamamlamamız gerekiyor
14:59 AYM'den Hayvan Yasası’nın iptali başvurusuna ret
14:43 Sağlıkçılardan şiddete karşı eylem
14:40 Hayvan hakları için AYM önünde eylem
14:39 İHD’den gözaltılara tepki: Tutsaklarla dayanışma insanidir
14:10 Wan’da 15 Mayıs Kürt Dili Bayramı startı
13:48 SGDF Eşbaşkanı Müslüm Koyun tahliye edildi