Hasta tutuklu Behçet Kaplan nasıl ölüme sürüklendi?

img
ANKARA - Tutuklu bulunduğu cezaevinde kansere yakalandıktan sonra yaşamını yitiren hasta tutuklu Behçet Kaplan’ın ölümünde, cezaevi idaresinin birçok ihmalinin olduğu öğrenildi. 
 
Türkiye cezaevlerinde hasta tutukluların tedavilerine dönük engellemeler sürüyor. Cezaevlerinde birçoğu şüpheli bir biçimde yaşamını yitirenlerin sayısında ise giderek artış gözlemleniyor. İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) belirlemelerine göre, 2022 yılı içerisinde çeşitli cezaevlerinde en az 78 tutuklu yaşamını yitirdi. Bu tutukluların 36’sı, hastalıkları nedeniyle yaşamını yitirdi. Yaşamını yitiren hasta tutukluların biri 70 yaş üzeri, 4’ü ise 80 yaş üzerinde oldu. Yine 6 hasta tutuklu da tahliye edildikten kısa süre sonra yaşamını kaybetti.
 
25 ŞÜPHELİ ÖLÜM
 
2022 yılında yaşamını yitiren bir tutuklunun ölüm nedeni bilinmezken, 16 tutuklu intihara sürüklendi. İkisi 17 yaşlarındaki iki çocuk, ikisi de kadın olmak üzere 25 tutuklu şüpheli şekilde yaşamını yitirdi.
 
Cezaevlerindeki bu durum, 2023 yılına gelindiğinde değişiklik göstermedi. Haziran ayına kadar cezaevlerinde 5’i şüpheli bir şekilde olmak üzere 15 tutuklu yaşamını yitirdi. 16 Mayıs’ta yaşamını yitiren Behçet Kaplan’ın yaşadıkları ise siyasi tutuklular üzerindeki politikaları özetledi. 
 
ÖLÜME SÜRÜKLENDİ
 
Henüz 20 yaşındayken 11 Aralık 2014’te tutuklanan ve Bitlis E Tipi Kapalı Cezaevi’ne konulan Kaplan, 2021 Mart ayında Ahlat T Tipi Kapalı Cezaevi’ne götürüldü. 2021 yılı Mart ayından Ekim ayına kadar Ahlat’ta kalan Kaplan, cezaevindeki pandemi şartları gerekçe gösterilerek 42 gün boyunca tecrit altında tutuldu. Bu süreç içerisinde rahatsızlanan Kaplan, doktorların talebine rağmen hastaneye götürülmesi yaklaşık iki hafta boyunca geciktirildi. 15 günün ardından yeniden hastaneye götürülen Kaplan’ın tek kişilik hücrede kalma süresi sürekli olarak uzatıldı ve 42 gün boyunca tecrit altında kaldı. Bu süreçte gıdaya erişimi ve ısınma hakkı sağlanmayan Kaplan, ailesinin de ziyaretine gelememesinden dolayı sevk için dilekçe vererek, Bitlis E Tipi Kapalı Cezaevi’ne götürüldü.
 
ARAŞTIRMA YAPILMADI
 
Uzun süre mide ağrıları yaşayan ve hastaneye her gittiğinde reflü ve gastrit teşhisleriyle ayrılan Kaplan, geçtiğimiz yıl nefes darlığı ve çarpıntı nedeniyle cezaevinde fenalaşarak hastaneye kaldırıldı. Ancak doktor, sorunun “psikolojik” olduğunu öne sürdü. Bu süreçte ailesi tedavi olması için birçok yol denerken, “gaz sıkışması, bağırsaklarında enfeksiyon ya da böbreğinde enfeksiyon” olduğu gerekçeleriyle detaylı bir araştırma yapılmadı.  
 
İDAREYİ RAHATSIZ ETTİ!
 
2022 yılı Kasım ayında tekrar Ahlat T Tipi Kapalı Cezaevi’ne götürülen ve 2023 Ocak ayına kadar yatak verilmeyen Kaplan, bu süreçte yerde yatmak zorunda kaldı. Sadece bir battaniye verilen Kaplan, ailesine gönderdiği mektuplarda hücrede bulunan peteklerin de yanmadığını aktardı. Soğuk ve yerde yatması nedeniyle rahatsızlanan Ocak ayında bir gece fenalaşan Kaplan, idare tarafından “Gece gece gardiyanları rahatsız ediyorsun” denilerek, hakkında “gardiyanları rahatsız ettiği” gerekçesiyle tutanak tutuldu. Ancak daha sonra koğuştaki bazı arkadaşlarının hasta olduğu yönünde şahitliği üzerine tutanak iptal edildi.
 
E-NABIZ SAVCIYI YALANLADI
 
Ocak ayından itibaren sık sık rahatsızlanan Kaplan’ın, dilekçeler ve tüm çabalarına rağmen tedavisi engellendi. Siyasi tutuklu olması nedeniyle her gece yaşadığı sancılar görmezden gelindi. Sevkleri yapılmasına rağmen hastaneye götürülmeyen Kaplan’ın, 3 Şubat 2023 tarihinde Gastroentroloji Bölümü’ne sevki yapıldı ama avukat itirazı ile birlikte 4 ay sonra hastaneye gidebildi. Bu süreçte kan kusmaya başlayan Kaplan’ın, ailesine defalarca “Sevkim var ancak götürmüyorlar” şikayetinde bulunması üzerine ailesi Ahlat Cezaevi’ne giderek, savcı ile görüştü ancak sonuç alınamadı. Aile, cezaevi müdürüyle görüşmesi sonrası, “9 defa hastaneye götürülmüş, dün de hastaneye götürülmüş” cevabını alırken, e-Nabız’dan kontrol eden aile sadece bir kere Üroloji doktoruna götürüldüğünü ve mide ağrısı için endoskopi yapılmadığını fark etti. Sistemdeki bilgilere göre Gastroenteroloji doktoruna yönlendirilen Kaplan’ın, onun yerine Üroloji doktoruna götürüldüğü öğrenildi. e-nabız bilgilerinde ise hastaneye sadece 2 girişinin olduğu görüldü.
 
E-NABIZ’A ERİŞİM GİZLİLİĞİ 
 
Sonrasında Bitlis Cezaevi savcısıyla görüşmeye giden aile, Kaplan’ın uzun zamandır ağrıları olduğunu, çok zayıfladığını söylemesine rağmen, “Cezaevindekiler, psikolojik sorunlar yaşıyorlar, ailelerine yalan yanlış bilgiler veriyor” şeklinde cevabı verildi. Aile, e-Nabız’da hastaneye götürülmediğine dair bilgileri Bitlis Cezaevi savcısına da aktardı. Ertesi gün ise e-Nabız için gizlilik kararı çıkarıldığını öğrenen aile, Tatvan Devlet Hastanesi’ne bilgi almak için gitmelerine rağmen “Savcı izni olmadan bilgi veremeyiz” yanıtı aldı. Erişimin üzerinden iki hafta sonra avukatlar tarafından yapılan görüşmeler sonucunda bu gizlilik kararı kaldırıldı.
 
KANSER OLDUĞU SÖYLENMEDİ
 
Ramazan ayının ortasında Tatvan Devlet Hastanesi’ne götürülen Kaplan’a, ultrason sonuçlarında yer almasına rağmen Ramazan Bayramı’ndan 4 gün önce kanser olduğunu söylendi. Hastaneden ilaçları yazdırılmasına rağmen cezaevi idaresince ilaçları verilmedi. Bayramdan sonraki Pazartesi günü hastaneye götürülen Kaplan, doktor olmadığı için Ahlat Cezaevi’ne geri getirilirken, ertesi gün Van’a götürüldü. Kaplan, Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne götürüldü ve hastane sonrasında da Van Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevine götürüldü. Yaklaşık 10 gün boyunca bu şekilde hastaneye götürülen Kaplan’ın ailesine 9 Mayıs’ta ameliyat için haber verilirken, eşi 9 Mayıs tarihinde görmek için hastaneye gitti. Daha sonra cezaevinden aranan Kaplan’ın eşine, “Eşin ameliyat olacak, gelip imza atman gerekiyor” denildi. Aile, hastaneye gittiğinde Kaplan’ın kötü bir durumda olduğunu gördü.
 
EN AZ 2 YILDIR KANSER 
 
Doktor ile konuşan aile, “Artık çok geç kalındığını, ameliyat devresini geçtiğini ve uzun zamandır bu hastalığın onun bedeninde olduğunu, yaklaşık 2-3 senedir bu hastalığının olduğunu, bu sebepten dolayı hastalık, akciğer, karaciğer, bağırsak ve böbreklerini sıçramış, metastaz yapmış” bilgisini aldı. Akciğerleri iflas edecek dereceye gelen, midesi ve bağırsakları kuruyan, midesi kapandığı için hiçbir şey yiyemez hale gelen Kaplan’ın, tam 4 aydır düzenli beslenemediği öğrenildi. Su dahi içemeyen Kaplan, yatalak bir hale geldi.
 
AMELİYAT EVRESİ GEÇTİ 
 
Kaplan’ın durumundan dolayı savcıdan refakatçi izni almak isteyen eşinin talebi, Van’daki savcı tarafından reddedilirken, dördüncü günden sonra ancak Bitlis’ten almış oldukları izin ile belirli aralıklarla ziyaret edebildi. Kaplan’ı 10 Mayıs’ta ameliyat eden doktoru, “Safra kesesini mi alacağım bağırsağını mı alacağım, bütün organlar gitmiş, ameliyat evresini çoktan geçmiş” dedi. 
 
AÇLIKTAN ÖLMEK ÜZEREYDİ
 
Kaplan, ameliyat sonrası hastanede yatağa kelepçelendi. Ameliyat sonrası Kaplan’ın midesine ve bağırsağına tüp takılırken, doktor ikinci kez ameliyat olması gerektiğini ifade ederek,  “Eğer ki biz ameliyat etmezsek, açlıktan ölecek, hiçbir şey yemediği için ölecek, ameliyat edeceğiz ki biraz bağırsağı midesi toparlanır” bilgilerini paylaştı. Ameliyat sonrası 7 gün boyunca yoğun bakımda kalan Kaplan, doktorların “bilinci açık” bilgilendirmelerine rağmen 7’nci gün yaşamını yitirdi.
 
CENAZE ARACI BİLE VERİLMEDİ
 
Kaplan ve ailesinin maruz bırakıldıkları ihlaller yaşamını yitirdikten sonra da devam etti. 3 saat boyunca Adli Tıp Kurumu’nda (ATK) bekletilen ailenin cenaze aracı talebi, “siyasi tutuklu” olduğu gerekçesiyle reddedildi.
 
Cezaevi yönetiminin siyasi tutuklulara dönük yaklaşımlarından dolayı tedavisi engellenen Kaplan, 2023 yılında yaşamını yitiren 15’inci tutuklu olarak kayıtlara geçti.  
 
ÇEVİRMEN: AYRIMCILIK UYGULANDI
 
İHD Merkez Yürütme Kurulu Üyesi Nuray Çevirmen, Kaplan’ın cezaevinde yaşadıklarının tüm hasta tutukluların yaşadıkları açısından önemli bir örnek olduğuna vurgu yaptı. Çevirmen, “Kaplan, uzun bir süre ayrımcılık uygulanarak tedavisi engellendi. Türkiye’de yaşayan herkesin eşitlik ilkesi çerçevesinde muamele görmesi gerekirken, Türkiye’de bu durum geçerli değil” dedi.
 
Nuray Çevirmen
 
Çevirmen, “Ağır hasta mahpuslar serbest bırakılsın derken, biz ölümün kıyısına gelmiş mahpuslardan bahsetmiyoruz. Hapishanede tedavileri güç olan ve dışarıda tedavisi yapılabilecek olan mahpusların infazlarının ertelenmesini ve hapishanede yaşamını devam ettiremeyecek engelli ve yaşlı mahpusların da tahliye edilmesini talep ediyoruz ancak bu ne yazık ki gerçekleşmiyor” diye konuştu.
 
‘YAŞAM SAVAŞI VERİLİYOR’
 
Cezaevlerindeki yüzlerce hasta tutuklunun adeta “yaşam savaşı” verdiğine dikkat çeken Çevirmen, “Türkiye’de belki idam cezası yok ama mahpuslara yavaşlatılmış bir ölüm dayatıldığını söylemek gerek. Bunun yanı sıra pek çok şüpheli ölüm var. İntihara sürüklenen mahpuslar var, işkence var. Yaşamın oldukça güçleştiği ve ihlallerin çeşitlenerek arttığı bir hapishaneler gerçeğiyle karşı karşıyayız” sözlerine yer verdi.
 
MA / Fırat Can Arslan

Diğer başlıklar

01/07/2025
23:31 MİT Başkanı İbrahim Kalın Hewlêr'i ziyaret etti
23:23 'Jin, jiyan, azadî' diyen yönetmen yeniden gözaltında
23:07 Tetwan'da binler festival konserinde buluştu
22:48 Gözaltına alınan 23 öğretmen serbest bırakıldı
22:15 Amed, Agirî ve Êlih'te halk buluşmaları: Devlet şeffaf davranmalı, adım atmalı
21:43 Çiğdem Doğu: Kürt halkı kendi kendini yönetmeli
Ayten Dêrsim: Her mahallenin komünü olmalı
21:34 Emekçiler 'Kayıma karşı ne yapmalı' sorusunu tartıştı
20:52 Torun: Meclis sürecin yasal düzenlemelerini bir an önce hayata geçirsin
20:28 Mêrdîn'de Demokratik Toplum bulaşmalarının startı verildi
20:17 Kadınlar, kadın katliamlarına karşı yürüdü
20:00 Hindistan'da fabrikasında patlama: En az 36 işçi yaşamını yitirdi
19:55 Orman yangıları nedeniyle 50 binden fazla kişi tahliye edildi
19:41 Amed'de bir kadın katledildi
19:26 KESK İzmir Şubeler Platformu'ndan gözaltı protestosu
19:13 Bakırhan, Avrupa'dan gelen heyetle bir araya geldi
18:45 İHD: Yangına müdahaledeki gecikme yaşamı tehdit ediyor
18:29 Seferihisar'da yangın: Başkandan yardım çağrısı
18:12 Kayyım protestolarında 5 tahliye
17:53 Özel'den 'Leman' açıklaması: Saygısızlığa da linçe de izin vermem
17:35 Sekasur'da başlatılan çadır nöbeti devam ediyor
17:21 Öğretmenler yürüyüşünde 23 gözaltı
17:05 HDK'den Leman açıklaması: İfade özgürlüğünü savunacağız
16:49 Erdoğan: Mizah kisvesiyle yapılan açık bir kışkırtmadır
16:24 Reşat Aşan ilk duruşmada tahliye edildi
16:24 Petrolün içme suyuna karıştığı köyde inceleme yapıldı
16:23 İzmir’deki gözaltılara tepki
16:18 DEM Parti komisyon taslağını Kurtulmuş’a sundu
16:14 İzmir'de 10 bin hektar alan yandı
15:45 İran’da altı ayda 424 kişi idam edildi
15:21 DEM Parti’nin komisyon için sunacağı taslağın detayları
15:06 Beyoğlu’nda provakatif buluşma
15:01 İHD Ankara Gençlik Komisyonu kuruldu
14:47 CHP kurultayı davasında ‘görevsizlik’ kararı kaldırıldı
14:45 Tarım Orkam-Sen TİS taleplerini açıkladı
14:37 Emekliler TÜİK’e yürüdü: Artık yeter
14:33 Nimet Tanrıkulu’nun davası eksik hususlar gerekçesiyle ertelendi
14:20 Tülay Hatimoğulları’ndan TESK’e ziyaret
14:18 Avrupa’dan gelen heyetten DEM Parti'ye ziyaret
14:01 IFJ: Hong Kong’da basın özgürlüğündeki sorunlar sürüyor
13:54 Dumlu Cezaevi'ndeki tutsaklara soruşturma
13:52 Leman dergisine erişim engeli
13:48 Leman dergisi çalışanlarının emniyetteki ifadeleri tamamlandı
13:47 Gemlik’te 3.0 şiddetinde üçüncü deprem
13:41 Barış ve Demokratik Toplum Süreci’nde kritik hafta
13:24 İran: ABD güvence vermezse müzakere yok
13:21 İstanbul'un enflasyonu belli oldu
13:17 Erxenî’de şüpheli ölüm
13:11 Gemlik'te 4.2 büyüklüğünde deprem
13:08 İmamoğlu: Bu ülke kumpaslarla uyanmak zorunda değil
13:08 31 yılın ardından ‘Herne Pêş’ marşıyla karşılandı
13:06 DAD'tan Madımak açıklaması: Hakikatleri Araştırma Komisyonu kurulsun
12:50 Bakırhan: Komisyon kurulsun, demokratikleşme adımları atılsın
12:30 Avrupa’dan gelen heyetten Öcalan ile görüşmek için dilekçe
12:20 Bakan Yumaklı’dan yangınlara dair açıklama
12:04 Gemlik'te deprem
11:28 Bahçeli LeMan Dergisi’ni hedef aldı
11:19 Hatay’da yangın yayılıyor: 27 uçak, 105 helikopter nerede?
11:18 AB’nin dönem başkanlığı Danimarka'ya geçti
11:17 Elkê'de 3 bölgeye girişlere yasak
11:17 DEM Parti: Muhalefeti bastırmaya yönelik her yaklaşımın karşısındayız
10:58 Fotoğraf yarışmasında dereceye girenlerin ödülleri verilmedi
10:53 ABD, Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırdı
10:52 Beyoğlu'nda gösteri ve yürüyüşler bir gün yasak
10:51 İstanbul'un 24 ilçesinde 8 saatlik elektrik kesintisi
10:49 Türkdoğan: Komisyon kurulursa siyasi ve hukuki zeminin önü açılacak
10:34 IHRNGO: Yeni yasa casusluk suçlamalarıyla idam riskini arttırıyor
10:13 Manisa'nın 3 ilçesinde orman yangını
09:40 İzmir'deki orman yangını 3'üncü gününde
09:25 Bayındır: Küresel gelişmeler Ulusal Kongre'yi zorunlu kılıyor
09:22 Gimgim’de kadınlar kültür, doğa ve özgürlük için buluştu
09:13 Feride Eralp: Kadınların özgür olduğu bir barış için çalışalım
09:12 Antakya'da yangın sürüyor
09:11 Tutsakların turşusuna 'stok' gerekçesiyle el konuldu
09:10 Hesandîn'de ÇED'siz faaliyet: Geri dönüşü zor tahribat uyarısı
09:08 Fatma Bostan Ünsal: Söylem dışında siyasi ve hukuki adımlar atılmalı
09:07 Riha'da çocuğa tecavüz davasının duruşması görülecek
09:06 Baro başkanları: TBB yasa izleme ve gözlem heyetleri kurmalı
09:05 Rozerin Çukur’un ailesinden AYM’ye tepki: Adaleti bulamadık
09:05 Seferi Yılmaz: Savaş rantçılarına karşı herkes barış için çalışmalı
09:02 Yazar Taç: Sürece sıkı sıkıya tutunalım
09:00 01 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
07:45 İzmir'de CHP'lilere operasyon: Tunç Soyer gözaltına alındı
00:23 Tetwan festivali: Biz kadınlar sürece hazırız
30/06/2025
23:56 LeMan'ın Beyoğlu'ndaki binasına saldırı
23:43 LeMan: Sürülen lekeyi kabul etmiyoruz
23:23 Amed’de Demokatik Toplum Buluşmaları: Daha çok örgütlenmeliyiz
22:36 Agirî’de Demokratik Toplum Bulaşmaları sürüyor
22:29 Trump, Suriye'ye yaptırımların hafifletilmesine ilişkin kararname imzalayacak
22:23 Leman dergisine 'karikatür' soruşturması
22:18 Hasta tutsak Ayık için çağrı: Sağlık hakkına erişimi sağlansın
22:07 Kadın festivali Xecê ve Beser Şahin konseriyle sona erdi
21:39 ‘Nemrut Krater Gölü ve Kalderası tehdit altında’
21:36 Riha’da gerçekleştirilecek 250 halk buluşmasının startı verildi
21:31 Leyla Dolaş'ı katleden fail tutuklandı
21:26 Tülay Hatimoğulları'ndan Hatay'daki yangın için çağrı: Halk, kaderine terk edilmesin
21:16 Kadınlar uyuşturucuya karşı yürüdü
21:10 Aydın ve sanatçılar barışı konuştu: Herkes süreci sahiplenmeli
20:50 Erdoğan: Son hadiseler sürecin stratejik bir adım olduğunu teyit etmiştir
20:17 Antakya'da yangın sürüyor: 500 kişi tahliye edildi
19:53 Colemêrg'te 4.4 büyüklüğünde deprem
19:33 Mêrdîn'de Zeynep Kınacı ve Sema Yüce anması
19:00 DEM Parti Amed Gençlik Meclisi'nden çalıştaya davet
18:56 Barış Anneleri’nden TUAY-DER’e ziyaret: Barışa çok yakınız
18:51 Petrol içme suyuna karıştı, kadınlar valiliğin önünde toplandı
18:30 İstanbul'da 3 kişi tutuklandı
17:57 AFAD: Yangın mağdurlarına 162 bin lira destek verilecek
17:36 İstanbul için kuvvetli rüzgar uyarısı
17:32 Türk-İş: Açlık sınırı 26 bin 115 lira
17:29 Şirnex’te 'İklim ve Kıyı Kanunu’na tepki
17:07 Almanya'da enflasyon yüzde 2'ye düştü
16:32 Amed Ekoloji Meclisi'nden bildirge: Komünlerle doğayı savunalım
16:29 Temelli: Hukuki altyapı ve güvence sağlanmalı
16:20 Emekliler için araştırma önergesi
15:47 Kadınlar 'Jineoloji Atölyesi'nde bir araya geldi
15:38 Barışa İhtiyacım Var Kadın İnisiyatifi 8 Temmuz’da Ankara’ya çağırıyor
14:50 Bodrum'da yangın
14:40 Şirin Ebadi: Evin Cezaevi’nde tutsaklara yönelik işkence arttı
14:17 2 kişinin hayatını kaybettiği olayda barış sağlandı
14:06 Kadın festivali ikinci gününde
14:03 'Hayata Dönüş Operasyonu' davasında karar çıkmadı
14:01 Barolardan 'zeytinlik yasasına' karşı mücadele çağrısı
14:00 Berivan Araz'ın taziyesine kitlesel ziyaret
13:58 Özgür Özel'den Saraçhane çağrısı
13:56 Kadın tutsaklara ‘Newroz kutlaması’ cezası
13:43 Kerim Boran cezaevinden çıktı
13:24 Antakya'da yangın yerleşim yerine ulaştı
12:48 CHP’den ilk açıklama: Partimizi teslim etmeyiz
12:00 CHP'nin kurultay davasında ‘görevsizlik kararına itiraz’ süreci beklenecek
11:37 Semsûr'da bir kadın katledildi
11:32 TÜİK’e göre işsiz sayısı 2 milyon 972 bin
11:30 DEM Parti ‘ara zam’ talebiyle İstanbul’da sahaya indi
11:21 Anneler: Birlik sağlanmalı
10:00 Abdullah Öcalan ile görüşmek isteyen isimler Türkiye'ye geliyor
09:53 Xêro Abbas: Sanatçılar sürece omuz vermeli
09:32 De Conca: Çözüm Öcalan’ın manifestolarında
09:30 3 kentte yangınlar kontrol altına alındı
09:03 DEM Parti İstanbul eşbaşkanı: Süreci demokratik zemine çekme görevi bize düşüyor
09:02 Şiddet uygulayıp tehdit ettiler: Burası Guantanamo
09:02 Mersin’deki sivil toplum örgütlerinden iktidara 'adım at' çağrısı
09:01 İstanbul Sözleşmesi’nin feshinin üzerinden 4 yıl geçti: Vazgeçmeyeceğiz
09:00 30 HAZİRAN 2025 GÜNDEMİ
08:55 İzmir'de yangınlar 2'nci gününde: 10 mahalle boşaltıldı
08:16 Hasta tutsak Boran'ın cezası kaldırıldı
08:03 Omerya'daki yangın kontrol altına alındı
00:15 Tozan Alkan, Alevi deyişlerinden oluşan yeni bir albüm hazırladı
29/06/2025
23:47 Türkiye, Kurojaro ve Metina'yı bombaladı
23:24 Erdîş’teki şenlik alanından Abdullah Öcalan’a selam
23:08 İzmir ve Manisa'da yangın: 1 tutuklama 1 gözaltı
22:13 Özgür Özel'den kurultay davasına ilişkin açıklama
22:03 İstanbul’da halk buluşmalarına yoğun katılım