ANKARA – Genel Kurul’da görüşülen bütçe kanun teklifine AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Vatanı satmak yüksek enflasyonla, kötü yönetimle, ülkenin ve milletin kaynaklarını heba etmekle olur” sözlerini hatırlatan HDP’li Oya Ersoy, “ Evet, soruyorum: Vatanını satan kim bu durumda?” dedi.

Meclis Genel Kurulu’nda görüşülen “Ek Bütçe Kanun Teklifi”nde muhalefet milletvekilleri iktidarın ekonomi politikalarını eleştirdi.

Bugün görüşülen 3 maddeye yönelik görüşmelerde muhalefet getirilen ek bütçeyi ve kaynakların dağıtımı üzerinden hükümete yüklendi.

İYİ Parti Grubu adına konuşan Durmuş Yılmaz, “Hangi şartlar bizi senenin beşinci ayında ek bir bütçe yapmaya zorladı?” sorusuyla başlayarak, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda da Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’den yanıt alamadıklarını belirtti.

Yılmaz, 5 ayda 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi’ne yakın bir bütçe getirildiğini belirterek, ekledi: “Hükûmetler gerekli gördüğünde, şartlar değiştiğinde ek bütçe yaparlar, yapabilirler ve yapmalıdırlar ancak bu kadar öngörüsüzlüğe de beş aylık bir sürede gelinen noktada pes demekten başka bir şey söyleyemiyorum. Siyasi tarihin gördüğü en pahalı uyku bu maalesef; uyuduk, altı ay sonra uyandık, yattık, kalktık, bir de baktık, geldiğimiz noktada TÜFE yüzde 73, ÜFE yüzde 132”

‘TÜRK LİRASI DEĞERSİZLEŞTİ’

Ekonomideki sorunun temel nedeninin Türk Lirası’nın değersizleştirilmesi olduğunu kaydeden Yılmaz, “Türk lirasının itibarını sıfırladınız ve dolayısıyla ülkede dövize bulaşmayan, hâlâ bankada Türk lirası olarak kalan kaynakları da kur korumalı mevduat uygulamasıyla dövizle ilişkilendirdiniz ve bugün geldiğimiz noktada artık Türk lirası Türk ekonomisinde herhangi bir işlev görmüyor, Türk lirası olarak görmüyor. Siz bunu, itibarı yerle bir ettiniz ve bunun sonucunda da geldiğimiz noktaya geldik. Nedir geldiğimiz nokta? Yüksek enflasyon, düşük faiz ama sadece Merkez Bankasının kanunla, emirle düzenlenen faizi düşük fakat ekonominin genelini ilgilendiren her türlü faiz yükseldi. Dolasıyla yüksek enflasyon, yüksek faiz, yüksek cari açık ve itibarsız Türk lirası” diye konuştu.

‘TL’Yİ BAŞI BOŞ BIRAKTINIZ’

“Eğer enflasyonla mücadelede bir tavrınız, bir duruşunuz olsaydı bu ek bütçede öngördüğünüz gelir kalemlerindeki enflasyondan dolayı artışın olmaması gerekirdi” diyen Yılmaz, “Enflasyonla mücadele edilen bir ortamda toplam talebin aşağı gelmesi ve dolayısıyla da vergi matrahının daralması ve oradan gelecek olan vergilerin de daha az olması gerekir. Bir, tespitim şu: Enflasyonla mücadele etmiyorsunuz, Türk lirasını başıboş bıraktınız, şu andaki uygulama devam edecek” dedi.

Halkların Demokratik Partisi (HDP) adına İstanbul Milletvekili Oya Ersoy konuştu. Ersoy, “Öncelikle teklifin adını ‘ek bütçe’ koydunuz ama buna ‘ek bütçe’ adı konularak çok büyük bir hata yapılıyor; tarihe haksızlık ediyorlar, ek bütçeler deprem, afet, savaş gibi durumlarda çıkarılır oysa şimdi bunlar yok. Bunlardan bile daha büyük bir felaket var, saray rejimi; evet, o yüzden bunun adı ikinci bütçe” diye konuştu.

‘BAŞARISIZLIĞIN KANITI’

Getirilen bütçenin beceriksizliğinin ve başarısızlığının kanıtı olduğuna dikkat çeken Ersoy, şöyle devam etti: “‘Faiz sebep, enflasyon sonuç." diyordu, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden önce ‘Siz bu kardeşinize yetkiyi verin, faizle nasıl uğraşılır göreceksiniz’ diyordu ve patronlardan oy istiyordu ve hep birlikte gördük; enflasyon yüzde 150'yi buldu ve en çok artanlar da bu ülkenin yoksullarının, emeğiyle geçinenlerinin en temel yaşamsal ihtiyaçları oldu. 4 kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması tutarı yani açlık sınırı 6 bin 319 liraya, yoksulluk sınırı da 20 bin 818 liraya çıktı. Yurttaşlar artık yoksullukla değil, açlıkla mücadele eder hâle geldi. Oysa, saraya elektrik faturası gönderilmez, ulaşımı 13 uçak, 3 helikopter ve yüzlerce lüks araçla sağlar, sarayın kirasına zam yapılmaz çünkü kira ödenmez.

CUMHURBAŞKANI KONVOYUNDA BİR ARAÇ EKSİLTECEK Mİ?

Sizi rakamlarla boğma gibi bir niyetim yok, sadece bir rakam vereceğim: 2002 yılında yani AKP iktidara geldiğinde 129 milyar dolar olan dış borç şimdi 500 milyar dolara yaklaştı. AKP yirmi yıl boyunca sadece fazladan 350 milyar doları har vurup harman savurmakla kalmadı, bizlerin yani bu ülkenin 84 milyon insanının emeğini, ürettiği artı değeri de yok etti. Bu ülkenin yurttaşlarından 1 trilyon lira istiyorsunuz, ‘1 trilyon daha verin’ diyorsunuz. Siz ne kadarını vereceksiniz demiyorum sadece şunu soruyorum: Ey, siz saray saraydakiler ve onun çevresindekiler; nelerden vazgeçeceksiniz yani nelerden tasarruf edeceksiniz? Bu ek bütçe dediğiniz tasarıda bir tane tasarruf kalemi var mı? Yok. Mesela, Cumhurbaşkanlığı konvoyundan bir araba eksiltilecek mi? Mesela yemek ziyafetlerinden bir kaşık çorba azaltılacak mı? Mesela bakanlar bir depo benzini kendi ceplerinden dolduracak mı? Mesela ekonomik kriz ve pandemi koşullarında kârlarına kâr katan şirketleriniz, kârlarına kâr katmaktan vazgeçecek mi, imtina edecek mi? Mesela, on yılda 128 kez vergi affı getirdiğiniz 5'li çetenin vergilerini silmekten vazgeçecek misiniz? Daha bu ‘mesela’lar çok ama siz, bunların hiçbirini yapmayacaksınız tabii ki.

VATAN’I SATAN KİM?

Ve son cümlem; buna baştan, peşin itiraz etmeyin, bence dinleyin, yoksa hani anlamayabilirsiniz çünkü son sözümü, konuşmamı sizin Genel Başkanınızın ifadeleriyle bitirmek istiyorum. ‘Vatanı satmak yüksek enflasyonla, kötü yönetimle, ülkenin ve milletin kaynaklarını heba etmekle olur’ Evet, soruyorum: Vatanını satan kim bu durumda?”

‘ANORMALLİK YOK MU?’

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Grubu adına söz alan Bülent Kuşoğlu, “Bu 2'nci maddenin başlığı ‘gelir’ adını taşıyor yani gelirle ilgili ve gelirde, ek bütçede 1 trilyon 80 küsur milyar liralık bir artış var; aşağı yukarı yüzde 86, yüzde 90'a geliyor yani beş ay önce yaptığımız bütçenin yüzde 100'üne yakın bir oranda gelirlerinin artmasını öngörüyor. Bu çok önemli bir oran. Şimdi, neden böyle yüzde 100'e yakın bir artış söz konusu, neden yüzde 100'e yakın bir artışla ek bütçe yapıyoruz?  Bakın, 2022 yılında ilk beş ayda -bu, Hazine ve Maliye Bakanlığının bütçe gerçekleşme raporudur yani Hazine ve Maliye Bakanlığının resmî rakamları- bütçe giderlerindeki artış yüzde 47'dir, ilk beş ayda yüzde 47 gider artışı var. Gelir artışı ne kadar? Gelirlerdeki artış yüzde 204. Bir anormallik yok mu?” diye sordu.

‘300 MİLYARLIK BÜTÇE 100 MİLYAR DOLARA DÜŞTÜ’

Vergi gelirlerinde müthiş bir artış olduğunu kaydeden Kuşoğlu, şöyle konuştu: “Şimdi, vergi gelirlerinde bu kadar çok artış varsa bu neyi gösterir? Enflasyon olduğunu gösterir, o ayrı ama kimden alındı bu vergi? Bu vergi vatandaştan alındı değerli arkadaşlar, vatandaştan. Şimdi, siz vatandaştan vergi almışsanız, bu kadar vergiyi anormal bir şekilde vatandaştan almışsanız vatandaşı şöyle bir ezmişsiniz demektir. Şöyle ezmişsiniz demektir, suyunu çıkarmışsınız demektir.  On sene önce bu ülke 250-300 milyar dolarlık bütçeler yapabiliyordu, şu anda bütçemiz -ek bütçe olmasın- 100 milyar dolara düşmüş vaziyette; ek bütçeyle beraber 150 milyar dolar olacak, yıl sonunda tekrar düşecek. Bu çok düşük bir rakam, bunları dikkate almak zorundayız.  Bakın, 300 milyar dolarlık bütçe yaparken 100 milyar dolarlık bütçeye düşmüşüz. Ya, 90 milyon bu ülkenin nüfusu mültecilerle beraber.”