İstinaf'tan emsal karar: Berû oyununun yasaklanması hukuka aykırı

img

DİYARBAKIR- Berû adlı Kürtçe oyununun Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı tarafından yasaklanmasına ilişkin yapılan başvuruyu değerlendiren İstinaf Mahkemesi, Kaymakamlığın yasaklama kararını Anayasa’nın temel ilkelerine aykırı buldu.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Şehir Tiyatroları tarafından salgın döneminde özel tiyatrolara destek projesi kapsamında Gaziosmanpaşa Sahnesi’nde sahnelenmesine saatler kala “Bêrû” (Yüzsüz) adlı Kürtçe tiyatro oyunu, Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı tarafından “Kamu düzenini bozabileceği” gerekçesi 13 Ekim 2020'de yasaklanmıştı. Mevcut yasaklamaya ilişkin İçişleri Bakanı İsmail Çataklı yönetmeni Dario Fo’nun yazdığı oyun için “PKK propagandası” savunması yapmıştı. İstanbul Valiliği oyunun “PKK propagandası” içerdiği gerekçesi ile oyuncular hakkında adli sürecin başlatıldığını açıklamış, yasaklama kararına birçok çevreden tepki gösterilmişti.

Oyuncular tarafından yasaklamaya ilişkin yürütmenin durdurulması talebiyle dava açılmıştı. Mevcut davayı karara bağlayan İstanbul 10'uncu İdare Mahkemesi, yürütmeyi durdurma talebini reddetmişti.

Mahkeme, Teatra Jiyana Nû (TJN) tiyatro grubunun Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) ile bağlantılı olduğunu, MKM’nin ise “terör örgütü PKK ile iltisaklı” olduğunu savunmuştu.

Teatra Jiyana Nû oyuncuları mevcut İdare Mahkemesi'nin kararını ise İstanbul Bölge İdare Mahkemesi'ne (İstinaf) taşıdı.

İSTİNAF’DAN EMSAL KARAR

Başvuruyu değerlendiren İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 10'uncu İdari Dava Dairesi, Anayasa'nın 27’nci maddesinde herkesin bilim ve sanatı serbestçe öğrenme ve öğretme, açıklama, yayma ve bu alanlarda her türlü araştırma hakkına sahip olduğunu, yayma hakkının Anayasanın 1'inci, 2'nci ve 3'üncü maddeleri hükümlerinin değiştirilmesini sağlamak amacıyla kullanılamayacağını hatırlattı. Bu durumda, sanatın bir dalı olan tiyatroda oynanan oyunun kamu düzenini sarsacak veya bozacak nitelik taşımadıkça idari yönden yasaklanmasının Anayasa'nın yukarıda yer alan açık hükmüne ve genel hukuk esaslarına aykırılık oluşturduğunu belirten Mahkeme, "Dava konusu işleme esas alınan tutanakta, daha önce yasaklanan bazı tiyatro oyunlarının olduğu, Mezopotamya Kültür Merkezi'ne bağlı bir çok derneğin kapatıldığı, bazı haber sitelerinde, tiyatro gösteriminden elde edilecek gelirlerin bölücü terör örgütüne destek amaçlı  faaliyetlerinde kullanılacağı şeklinde haberlerin olduğu yönünde bilgilere yer verilmiştir. Bu durumda, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu'nun 32. maddesinin (Ç) fıkrası ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'nun 17. maddesi gereğince suç işlenmesinin önlenmesi ve kamu düzeninin korunması amacıyla dava konusu işlem tesis edilmiş ise de, söz konusu tiyatronun düzenlenmesi halinde suç işleneceğine, kamu düzeni ve güvenliğinin ne şekilde bozulacağına dair açık, somut ve yakın tehlike bulunduğu somut olarak idarece ortaya konulamadığı, tiyatro gösteriminden elde edilecek gelirlerin bölücü terör örgütüne destek amaçlı faaliyetlerinde kullanılacağı yönünde somut bir tespitin olmadığı, sadece haber sitelerinin kaynak olarak kullanıldığı, yine tiyatro oyuncularının terör örgütüne üyelik, irtibat ve iltisakına yönelik savcılık soruşturmasına dayalı bir somut tespite yer verilmediği, ayrıca tiyatro oyununun içeriğine yönelik bir iddia bulunmadığı gibi anılan tiyatro oyununun bugüne kadar bir çok ilde herhangi bir olaya neden olunmadan oynanmış olduğu hususları da gözetildiğinde dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır” ifadelerine yer verdi.

İŞLEMİN İPTALİNE KARAR

İstinaf, “İstanbul 10’uncu İdare Mahkemesince verilen 'Beru:Klakson Borizan Birt' isimli tiyatro oyununun İstanbul İli, Gaziosmanpaşa İlçesi sınırları içerisinde tüm açık ve kapalı alanlarda sergilenmesinin süresiz olarak yasaklanmasına ilişkin Gaziosmanpaşa Kaymakamlığının 13 Ekim 2020 tarih ve 6620 sayılı işlemine yönelik davanın reddine ilişkin kısmının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline" karar verdi.

ÖRNEK BİR KARAR

Mevcut karara ilişkin Teatra Jiyana Nû açıklama yaptı. İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 10’uncu İdari Dava Dairesi’nin hem kaymakamlığa hem de İdare Mahkemesi’ne evrensel hukuk kuralları gereği bağlayıcı ve örnek teşkil edecek bir karar verdiğinin belirtildiği açıklamada, verilen kararın kararın gerekçesi sıralandı. Anayasa ve AİHS’in konu ile ilgili belirlediği kriterleri Bölge İdare Mahkemesi’nin hatırlattığı belirtilerek, “İtirazlarımızda sunduğumuz savunma ve argümanların haklılığını teyit etmiş, Gaziosmanpaşa Kaymakamlığının almış olduğu yasaklama kararının Anayasa’nın temel ilkelerine aykırı ve hukuken geçersiz olduğuna kesin olarak karar vermiş ve karara karşı itiraz yolunu kapatmıştır” denildi.

‘OYUNU ÖZGÜRCE OYNAMAYA DEVAM EDECEĞİZ’

Son dönemlerde Kürt tiyatrosu ve müziğine yönelik ülke genelinde emniyet birimleri ve mülki amirlikler tarafından keyfi ve hukuksuz bir şekilde yasaklama kararlarının verilmeye devam edildiğini hatırlatan Teatra Jiyana Nû açıklamasının devamında, “Bu karar da göstermiştir ki anadilimizde tiyatromuzun yasaklanmasına ilişkin uygulamalar, Anayasal hakları açıkça çiğnemektedir. Bölge idare Mahkemesi'nin almış olduğu bu kararın resmi kurum ve mahkemeler tarafından göz ardı edilemeyeceğini umuyor, tiyatro oyunlarımızı dünyanın her tarafında olduğu gibi Türkiye'de de özgürce oynamaya devam edeceğimizi kamuoyuna duyuruyoruz. Bu vesileyle, yasaklamanın yaşanmış olduğu günden bugüne bizlerden desteklerini esirgemeyen tüm kişi, kurum ve kuruluşlara Teatra jiyana nû ekibi olarak sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz” ifadelerine yer verildi. 

Diğer başlıklar

05/07/2025
22:55 Tetwan'daki festival konserlerle sürüyor
22:48 Muhittin Böcek tutuklandı
22:29 3 ilçedeki yangınlar kontrol altına alındı
22:14 Gazze'de katledilenlerin sayısı 57 bin 338’e çıktı
22:09 Pirsûs'ta katledilenler için Tuzluçayır'da yürüyüş
21:55 Özel'den Erdoğan'a istifa çağrısı
21:46 Birçok kentte 'süreç' temalı buluşma: Halk somut adım bekliyor
21:19 İngiltere Dışişleri Bakanı Lammy'den Şam’a ziyaret
21:14 Muhittin Böcek'e tutuklama talebi
20:40 CHP PM yarın olağanüstü toplanacak
20:06 Serra Bucak: Belediye başkanlarının yeri cezaevi değildir
19:46 Gabar Dağı’nda yeniden yangın çıktı
19:42 Kürtçe, Süryanice ve Ermenice kurslardan mezun olanlar belgelerini aldı
19:27 Muhittin Böcek adliyeye sevk edildi
19:22 Aydınlar barışı tartıştı: Direnenin direnenle dayanışma düzeyi düşük
19:11 Ege Denizi'nde 3,9 büyüklüğünde deprem
19:08 AKP’li Çelik'ten Özel'e yanıt
18:50 Emek ve Demokrasi Güçleri: Başkanları serbest bırakın
18:45 Deprem Bilimci Görür’den uyarı
18:18 Gazeteci Timur Soykan gözaltına alındı
18:16 'Kültürel soykırım' paneli: Köklerimize dönmeliyiz
18:08 İHD: Yangına geç müdahale ihlallere yol açtı
18:01 Bakırhan: Hukukun olmadığı bir sistem kimseye kazandırmaz
17:53 Aydın’da bir kadın katledildi
17:48 Bakan Tunç CHP’ye operasyonları eleştirenleri hedef aldı
17:43 Licê’deki yangın kontrol altına alındı
17:31 DEM Parti olağanüstü toplanıyor
17:27 Wan’da halk buluşmaları: Daha büyük bir mücadele başlıyor
17:14 Gözaltındaki Zeydan Karalar halkı belediye önüne çağırdı
17:07 Güney Kürdistan Ulusal Kürt Kadın Birliği Platformu deklare edildi
16:35 Çocuk çalıştayında deneyimler paylaşıldı: Modelimizi oluşturmalıyız
16:16 'Hêviyên Hunerê' sergisi açıldı
16:13 Özgür Özel: Bu savaş ilanı demokratik siyasete açılmıştır
16:03 KHK eylemi 137'nci haftasında: Barışın önü işe iadelerle açılır
15:44 Sabahat Tuncel: 8 Temmuz’da Ankara’da buluşalım
15:39 DEM Parti'den Semsûr Belediyesi'ne dayanışma ziyareti
15:37 Amedspor yeni sezon formalarını tanıttı
15:21 Dörtyol yangınında son durum
15:16 Muratpaşa'da aynı yerde ikinci yangın
15:12 Licê kırsalında yangın
15:10 Antalya Arkeoloji Müzesi yıkılacak
14:58 Adana Büyükşehir Belediyesi önünde gözaltı protestosu
14:44 Silivri açıklarında 4,1 büyüklüğünde deprem
14:36 Ağır hasta tutsaklar Aktaş ve Gurban'ın tahliyesini istediler
14:19 Çocuk çalıştayında anadilde eğitime vurgu
14:09 İki kentte gençlik çalıştayı: Üzerimize düşeni yapacağız
13:58 Erdoğan'dan 'süreç' açıklaması: Titizlikle çalışıyoruz
12:56 Hatay'da deprem
12:56 Bakırhan'dan operasyonlara tepki: Antidemokratik uygulamalardan vazgeçin
12:51 Cumartesi Anneleri: Vedat Aydın dosyasında cezasızlığa son verin
12:26 CHP'nin Kurtulmuş ile yapacağı komisyon görüşmesi ertelendi
12:17 DEM Parti, Semsûr ve Adana belediyelerini ziyaret edecek
12:15 Hatay’da yangın kısmen kontrol altına alındı
12:01 Kayıp yakınları: Vedat Aydın’ın faillerini açığa çıkarın
11:32 CHP MYK'si olağanüstü toplandı
11:18 Eş genel başkanlar: Bu operasyonlar çözümün yolunu tıkıyor
11:11 Gençlik çalıştayında Ortadoğu'daki krizler ve çözümler tartışılacak
11:07 DEM Parti’den önemli bilgilendirme: İsim bildirin
10:44 Gabar’da binlerce ağaç küle döndü
10:03 DEM Parti'den İzBB tepkisi: Barış umuduna zarar veriyor
09:49 Köylüler nöbette: Yasa geri çekilene kadar mücadele edeceğiz
09:17 Hastane sevki 15 defa engellenen tutsağa alzeheimer tanısı konuldu
09:12 AYM'den Kader Ortakaya kararı: Yaşam hakkı ihlal edildi
09:07 İzol Davası yeniden görülecek: Avukatlardan 'tutuklama' başvurusu
09:06 Asgari ücrete ara zam tartışmaları: Birleşik mücadeleyle yol alabiliriz
09:06 Uytun davası 16 yıldır sürüyor: Asker cezalandırılmadı, gaz fişeği bulunmadı
09:05 AKP'li Nasıroğlu'nun şirketi Sisê'yi talan ediyor
09:04 Helikopterden atılan Şiban’a verilen ceza onandı
09:03 ‘Tehlikeli’ gemi söküm için Aliağa'da
09:02 Suavi: Sanat barışla özgürleşir
09:01 Amed’de düzenlenecek gençlik çalıştayına davet
09:00 05 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
08:47 Belediye başkanı tutuklanmıştı: Vekili de gözaltına alındı
08:21 Dörtyol'da orman yangını: Bin 870 kişi tahliye edildi
08:02 CHP'li belediyelere operasyon: Karalar, Tutdere ve Böcek gözaltında
04/07/2025
22:52 Kürdistan ve Türkiye'de demokrasiyi sağlamalıyız'
21:06 Bakırhan'dan Soyer'in tutuklanmasına tepki: Derhal serbest bırakılmalı
20:31 Munzur Festivali çağrısı: Sanatçıların katılımı topluma güç verecektir
19:57 Zeytinlik yasasına karşı nöbette olan köylülere dayanışma ziyareti
19:44 Eskişehir'de madden aramaya ÇED olumlu kararı
19:33 KESK üyesi KHK'lilerin işlerine iadesi istendi
18:53 Omerya'daki yangın kontrol altına alındı
18:40 Yangından zarar görenlerle dayanışmaya valilik engeli iddiası
18:27 İhraç istemiyle disipline sevk edilen Jiyan Ormanlı'nın istifası istendi
18:07 Tunç Soyer ve CHP İl Başkanı Aslanoğlu tutuklandı
18:01 Pınar Bayrak'ı katleden Ziya Ecer’e ağırlaştırılmış müebbet
17:35 Pınar Bulunmaz davasında yine tutuklama çıkmadı
17:06 Diploma iptalini protesto eden öğrenci serbest
16:54 Tetwan’da ‘İnsan hakları ve barış’ paneli düzenlendi
16:34 Eskişehirliler Cengiz Holding'in maden projesine karşı eylemde
16:33 Buca ve Ödemiş’te yangın: Yerleşim yerleri boşaltıldı
16:10 Manavgat Belediye Başkanı gözaltına alındı
15:59 İstanbul'da 'Demokratik Toplum Çalıştayı' düzenlenecek
15:59 Xeceri'deki GES projesi iptal
15:41 İmamoğlu hakkında 'sahte diploma' iddianamesi
15:39 Gundik Festivali'ne itiraz: Fikriyatı başka yöne evrildi
15:31 ‘Öcalan’ın çağrısı Ortadoğu’yu istikrara kavuşturabilir’
15:24 ATK'den hasta tutsak Güler için ‘hayatını yalnız idame ettiremez' raporu
15:21 İnsan hakları sempozyumunda 'ortak mücadele' vurgusu
15:13 Defterdeki Kürtçe şarkılardan dolayı hücre cezası verildi
14:49 2 yıl 1 ay hapis cezasının gerekçesi: Öcalan'a 'PKK Lideri' demek!
14:39 DBP Agirî’de yeni yönetimini belirledi
14:29 Hindistan'da sel ve heyelan: 69 ölü, 110 yaralı
14:26 Ahmet Saymadi hakkında ceza ve tahliye
14:13 33 yıl tutsaklığın ardından Amed'de kitlesel karşılandı
14:07 Omerya’da ormanlık alanda yangın
12:51 Gabar'daki yangın geniş bir alana yayıldı
12:27 Meclis’te yemekten zehirlenme iddiası
12:09 Tunç Soyer: Dosyamızda cevabı olmayan hiçbir soru yok
12:07 Tunç Soyer ve 98 kişi hakkında tutuklama talebi
11:58 10. Yargı Paketi sonrası tutuklu/hükümlü sayısı
11:38 İzmir'deki yangınlarda son durum
11:11 Ailelerden İmralı’ya gitmek için başvuru
11:07 Diploma iptalini protesto eden öğrenciye gözaltı
10:58 Wan'da tutsaklara görüş yasağı
09:53 Eylemdeki işçilerden 'grev' uyarısı
09:52 Gelecek Partili Torun: Komisyon bir an önce kurulmalı
09:50 İzmir’de 137 kişi adliyeye sevk edildi
09:41 Köyden ilçeye atla gidiyorlar
09:38 Tutsak Güneş çoklu hastalıklarına rağmen tahliye edilmiyor
09:34 IHRNGO Direktörü: İran'da artan baskının amacı yeni protestoları engellemek
09:30 Gençler 'Barış ve Demokratik Toplum Süreci' gündemiyle buluşacak
09:23 Doğa harikası Heftbori HES'le yok edilecek
09:22 Amed Baro Başkanı: Sürece hukuki katkı sunmaya hazırız
09:21 Uluslararası Kürt-Alman Üniversitesi’ne dair merak edilenler
09:14 Türkiye’ye gelen aydınlar: Temel hedef Öcalan’ın özgürlüğüdür
09:07 Îdir'de bereketli kayısı hasadı
09:04 KNK Eşbaşkanı Karamus: Ulusal birlik için her zamankinden daha umutluyuz
09:02 Aydın: Ulusal kongreyi erteleme ve geciktirme şansı kalmadı
09:01 Wan'da 'Hêviyên Hunerê' sergisi açılacak
09:00 04 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
03/07/2025
23:59 Festivalde pedallar madde bağımlılığına dikkat çekmek için döndü
23:52 Mehmet Çakas, Türkiye'ye sınır dışı edilmeyle karşı karşıya
23:13 'Demokratik Toplum Buluşmaları' sürüyor: Sürece sahip çıkalım
22:06 Tahliye kararı verilen gazeteci Aksu cezaevinden çıktı
19:22 Ödemiş'te orman yangında can kaybı 2'ye yükseldi
19:16 Tabutla AKP binasına yürüyen işçiler, iktidarı istifaya çağırdı
18:30 Zeynep Kınacı ve Sema Yüce Amed'de anıldı
18:08 3 işçi hayatını kaybetmişti: Kaza değil, cinayet
17:39 TÜİK enflasyon verileri, BES-AR'ın 16.52 puan gerisinde kaldı
16:58 Ege'de 3 kentte yangın
16:53 Aydın'da kadınlar süreci konuştu
15:33 İstanbul’daki yangın kontrol altına alındı
15:23 Tağar Çayı'nda bilirkişi incelemesi
15:22 Çocuğu intihara sürükleyen iki zanlı yine tutuklanmadı
15:18 Gazeteci Aksu tahliye edildi
15:17 DFG: LeMan dergisinin yanındayız
15:15 Dev Sağlık-İş bakanlık önünde: Bu teklifle müzakere değil mücadele edilir
15:08 DEM Parti: Silahsızlanmaya dair önümüzdeki hafta tarihi adım hazırlığı var
14:50 Musa Kaya'nın taziyesine kitlesel ziyaret