HABER MERKEZİ - Kadir Has Ünivesitesi’nin yaptığı “Türkiye Eğilimleri-2021” araştırmasında, batı illeri ağırlıklı katılımcıların yüzde 12,9’u PKK’yi Kürt halkının temsilcisi olarak görürken, Kürt sorununda ilk kez askeri yöntem yerine siyasi çözüm oranı yüksek çıktı. 

 

Kardir Has Üniversitesi, “Türkiye Eğilimleri-2021 Kantitatif Araştırma Raporu”nu yayınladı. Prof. Dr. Mustafa Aydın koordinatörlüğünde yapılan araştırmada, “Demografi, Kimlikler, Türkiye ve Sorunları, Siyaset, Seçimler, Ekonomi, Dış Politika, Etnik İlişkiler, Terör ve Güvenlik, Toplumsal Göstergeler, Koronavirüs’e Bakış” konuları ele alındı. Türkiye’de mevcut ve olası sorun ve gündeme ilişkin toplumun bakışını tespit etme amacıyla 23 Ekim-5 Kasım 2021 tarihi arasında saha çalışması yürütüldü. 

 

26 İLDE BİN KİŞİYLE GÖRÜŞÜLDÜ 

 

İstanbul, Ankara, Konya, Bursa, Kocaeli, İzmir, Aydın, Manisa, Tekirdağ, Balıkesir, Adana, Antalya, Hatay, Zonguldak, Samsun, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Trabzon, Antep, Diyarbakır, Mardin, Malatya, Bitlis, Erzurum ve Ağrı’da 18 yaş ve üzeri bin kişiyle yapılan araştırma için hata payı yüzde 3 olarak bırakıldı. 

 

SOSYALİST YELPAZE YÜKSELİYOR 

 

Türkiye halkının siyasi yelpazedeki yerine ilişkin yapılan tespitte, 2016’da yüzde 43,6 olan siyasal İslamcı ve muhafazakarların toplamı 2021 yılında yüzde 36,5’e geriledi. Buna karşı sosyalist ve komünistlerin 2016’da yüzde 22,6 oranı 2021’de yüzde 27,5’e yükseldi. Etnik kimlik olarak kendisini Kürt olarak tanımlayanlar yüzde 8.0’de kalırken, Türk olduğunu belirtenlerin sayısı yüzde 88,6 olarak ölçüldü. Arap olarak kedisini tanımlayan ise yüzde 0,9 olarak kaydedildi. Yine çocukken evde konuşulan dilin Kürtçe olduğunu söyleyenler yüzde 7 olarak belirtildi. Tüm vakit namaz kılanların oranı yüzde 21,2’de kalırken, namaz kılmayanların oranı yüzde 41,6 oldu. Katılcıların yüzde 70.5’i örtünmediğini ifade ediyor.  

 

EN ÖNEMLİ SORUN EKONOMİ 

 

Türkiye’nin gündemdeki en önemli sorununa yönelik cevapta, yüzde 22,7’si ekonomide yaşanan sorunlar, yüzde 17,9’u mülteciler olarak görürken, hak ve özgürlüklerin sınırlamasını savunanlar yüzde 7,3 olarak kaydedildi. Etnik köken ayırımında Kürtlerin yüzde 21,3’ü hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasının olduğunu ifade ediyor. Bu oran Türk kökenlilerde yüzde 5,6’ya kadar düşüyor. 

 

TTB EN GÜVENİLİR KURUM 

 

Kurumlara güven derecesindeki “Kesinlikle güveniyorum ve güveniyorum” kategorisinin ikinci kısmında, en yüksek 56,7’yle Türk Tabipler Birliği (TTB) oldu. Türkiye’nin demokratik bir ülke olduğuna kesinlikle katılanların oranı yüzde 13,4’te kalırken, kesinlikle değil diyenlerin oranı yüzde 8,5 oldu. 

 

Türkiye’de yargının siyayasallaştığını belirtenlerin oranı (kesinlikle katılıyorum, katılıyorum ve ne katılıyorum ne katılmıyorum) 74,2’yi buluyor. Bu kanıyı taşıyanlar yüzde 58,8’le HDP seçmeniyle ilk sırada yer alıyor. İkinci sırada İyi Parti ve onu CHP’liler takip ediyor. 

 

Parti seçmenlerinin kendi liderlerini değerlendirme sorusunda AKP’lilerin yüzde 60,3’ü Tayyip Erdoğan’ı kesinlikle başarılı bulurken, HDP’lilerin yüzde 17,5’i Eş Genel Başkan Pervin Buldan ve Mithat Sancar’ı başarılı buluyor. CHP’de 2020’de yüzde 29,1 kesinlikle başarılı bulunan Kemal Kılıçdaroğlu’nu 2021’de büyük bir sırçrama yaparak yüzde 46,2’ye yükseldi. Erdoğan’a 2016’da yüzde 49,7 olan destek geçen yıl itibariyle yüzde 40,0’a düştü. Erdoğan’ı çok başarılı bulanların oranı ise yüzde 10,1 olarak kaydedildi. 

 

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni isteyenlerin oranı yüzde 55,7, parlamenter sistemi isteyenlerin oranı ise yüzde 44,3 olarak belirtildi. Ancak sistemi çok başarılı görenler ise yüzde 7,1’de kaldı. Türkiye’de kutuplaşma yüzde 39,4’le laik ve dindar, yüzde 29,1 ise sağcı-solcu olarak görülüyor. 

 

ZORLUKLARIN NEDENİ FAİZ!

 

Türkiye’de yakın dönemde yaşanan ekonomik zorukların temel nedeni sorunusa yüzde 20,7 faizlerin yoksek olmasına bağlarken, dış finansal saldırılar diyenlerin oranı yüzde 13,6 olarak tespit edildi. Yüzde 14,4’ü ise göçmen ve mültecileri sorun olarak görüyor. Aylık ihtiyaçlarınızı karşıladıktan sonra tasarruf yapma imkanınız oluyor mu? Sorusuna yüzde 74.4’ü hayır cevabı verirken yüzde 20,2’si bazen diye cevapladı. Hükümetin ekonomi politikalarını başarılı buma derecesi ise 2016’da yüzde 38,7 iken geçen yıl bu oran yüzde 40,8’e yülseldiği gösteriliyor. 

 

ERMENİSTAN İLK SIRADA! 

 

Ülkelerin Türkiye için tehdit oluşturma algısında yüzde 60,9’la Ermenistan işaret edilirken, müttefik ve dost olarak da yüzde 57,4’le Azerbaycan seçildi. Hükümetin dış politika desteği yüzde 50’de kalırken, Suriye politikasında kesinlikle başarılı diyenlerin oranı yüzde 4,9’da kaldı. 

 

BAŞKA ÜLKEYE ASKER BULUNDURMAYI İSTEMİYOR 

 

Türkiye’nin yabancı ülkelerde asker bulundurmasına yüzde 55,7’yle karşı çıkarken, destekleyenlerin oranı yüzde 29,1’de kaldı. Yine Türkiye’nin sınır ötesi operasyonlarını destekleyenlerin oranı yüzde 33,7’de kalırken, karşı çıkanlar yüzde 52,5 olarak tespit edildi. 

 

HÜKÜMETİN KÜRT POLİTİKASI SINIFTA KALDI 

 

Hükümetin Kürt sorununa yönelik politikalarını değerlendiren katılımcıların sadece yüzde 1,3’ü kesinlikle başarılı buldu. AKP’li seçmende bile bu oran yüzde 2,5’te kalıyor. 

 

'PKK KÜRTLERİ TEMSİL EDİYOR'

 

"PKK’nin Kürt Halkı’nı Temsileyeti"nin sorulduğu ankette katılımcıların yüzde 12,9’u "Kesinlikle temsil edebilmektedir" cevabını verirken, yüzde 29,3’ü kararsız kalıyor. Türkiye’deki siyasi atmosfer düşünüldüğünde bu oran çok daha fazla yükselebileceğini gösteriyor. Kürtlerin istedikleri düşünülen yöntem şekli araştırmasına göre de yüzde 33,2’si "Bağımsız Kürt Devleti"ni beyan ederken, yüzde 23,0’ü "Özerk Yönetim" diyor. Kürt kökenliler ise yüzde 38,8’le "Bağımsız Kürt Devleti"ni seçiyor. 

 

SİYASİ ÇÖZÜM  

 

Araştırmanın bir başka dikkat çekici bölümü ise “Türkiye’deki terör sorununun çözümü için en etkili yol” olarak 2016, 2017, 2018, 2019 yılına kadar askeri derken, 2020 ve 2021 yılında siyasi çözüm seçeneğine destek yükseliyor. Buna göre katılımcıların yüzde 27,7’si sorunun çözümünde en etkili yolun siyasi olduğunu belirtiyor. Türk kökenlilerde 2017’de yüzde 40 askeri yöntem düşünenlerin oranı 2021’de yüzde 27,9’a düşüyor. “Hükümetin terör ile mücadele performansı”nı değerlendiren katılımcıların yalnız yüzde 4.8’i kesinlikle başarılı buluyor. 

 

TEHDİT IŞİD 

 

Türkiye’ye tehdit oluşturan unsurlara yönelik değerlendirmelerde ilk 3 sırada dinci örgütler geliyor. IŞİD’in çok ciddi tehdit olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 33,5; FETÖ diyenlerin oranı yüzde 36,9, El-Kaide diyenlerin oranı ise yüzde 32,8 olarak tespit edildi. Tüm değerlerin toplamında en tehlikeli örgüt olarak IŞİD ilk sırada yer alıyor. 

 

Katılımcıların yüzde 67,5’i Türkiye’nin bir bölünme tehlikesi altında olmadığını düşünürken, sadece yüzde 18,9’u bu fikri onaylıyor. Karasız kalanlar ise yüzde 13,6 olarak belirtildi. Tükiye’de yaşamakta mutlu olup olmadığı sorusuna ise sadece yüzde 5,2’si çok mutlu olduğunu söylüyor.